حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران، می‌گوید که بحران جاری در افغانستان در کنار گسترش تروریزم و مهاجرت، تاثیرات عمیقی بر منطقه داشته است.
وزیر خارجه ایران ناوقت شنبه ۲۳ سپتمبر (اول میزان) در سخنرانی‌اش در انجمن آسیایی در نیویارک، اقامت میلیون‌ها مهاجر افغان در ایران را نتیجه بحران کنونی افغانستان یاد کرد.
او که با ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران، برای حضور در هفتادوهشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویارک رفته است، افزود که منطقه و جهان با تهدیدهای تداوم تروریزم و خطر گسترش آن در منطقه مواجه است.
رییسی نیز در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، وضعیت جاری در افغانستان را عامل مداخلات خارجی در منطقه دانست.
او از جامعه بین المللی خواست تا برای حل بحران مهاجرین افغان که به گفتۀ او، بیشتر به ایران مهاجرت کرده اند، کمک لازم را انجام دهند.
کمیشنری عالی ملل متحد با نشر گزاشی تخمین کرده است که در نیمه نخست سال روان میلادی حدود ۲۳۳هزار افغان با مدارک مسافرتی معتبر به ایران رفته اند.
علاوه بر این، گزارش گفته است که از اواسط ماه می تا پایان جون، روزانه تقریباً ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ افغان فاقد مدرک (عمدتاً مردان مجرد و گروه‌های کوچک خانواده) از طریق گذرگاه‌های غیررسمی و قاچاق به ایران می‌رفتند و این رقم در طول ماه جون تا اپریل به ۱۵۰۰ تا ۱۸۰۰ رسید.
کمیشنری عالی ملل متحد گفته است: "طبق گزارش‌ها، همه جابجایی‌ها از طریق گذرگاه‌های غیررسمی توسط قاچاقچیان تسهیل می‌شد".
این ادارۀ ملل متحد همچنان به تاریخ ۱۳ سپتمبر (۲۲ سنبله) با نشر گزارشی گفت که در نیمه نخست سال روان میلادی، حدود ۷۱۰ هزار مهاجر افغان از ایران به گونۀ داوطلب یا جبری به افغانستان برگشته اند.
بر اساس این گزارش از این میان ۳۱۰هزار نفر کسانی بودند که مدرک رسمی اقامت و سفر به ایران را نداشتند.
گزارش گفته است: "اکثر اخراج‌شدگان از ایران گفته اند که بدون طی مراحل قانونی اخراج شده اند. بنابراین آنها فرصتی برای ابراز نگرانی در مورد خطرات احتمالی حفاظتی در افغانستان قبل از اخراج نداشتند".
به گفتۀ کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان، اخراج‌شدگان از نقض حقوق بشر از جمله خشونت فزیکی، عدم دسترسی به غذا، آب و خدمات و مراقبت‌های مناسب بهداشتی و همچنین توهین و تحقیر لفظی، ازدحام بیش از حد در زندان‌ها، جدایی خانواده، از دست‌دادن دارایی و پول گزارش داده اند.
مقامات ایرانی هنوز در مورد نقض حقوق بشری مهاجرین افغان که از آن کشور اخراج شده اند، چیزی نگفته اند.
افزون بر این، کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان، بازگشت داوطلبانۀ ۴۰۰هزار مهاجر افغان از ایران را نیز ثبت کرده است.