دو ژورنالستی که روز پنجشنبه در هنگام ایفای وظیفه در کابل ناپدید شده بودند، روز جمعه از قید طالبان آزاد شدند.
انس ملک، رییس دفتر کانال خبری WION هند مستقر در اسلام آباد، پایتخت پاکستان، زمانی که روز پنجشنبه در کابل مصروف انجام وظیفه بود، ناپدید شد.
بر اساس گزارش رسانه ها، ملک زمانی که به سمت هوتل خود روان بود، توسط افراد گروه طالبان بازداشت شد.
در عین حال، یک ژورنالست افغان که یک فرد دیگر وی را همراهی می کرد، نیز روز پنجشنبه در یک محل دیگر ناپدید شدند. اما هویت آنان به دلیلی مشکلات امنیتی افشا نشده است.
حجت الله مجددی، رییس انجمن ژورنالستان آزاد افغانستان، به صدای امریکا گفت که طالبان روز جمعه سه نفر به شمول دو ژورنالست افغان و هندی را از توقیف آزاد کردند.
مجددی گفت: "آنان با خانواده‌های‌شان یکجا شدند، اما نگفته اند که کجا بودند."
اما ملک، رییس دفتر کانال خبری وین روز جمعه در تویتی نوشته است که "برگشتم." اما ملک در این پیام مشخص نکرده است که بر وی چه گذشت و در کجا بود.
ملک در یک پیام جداگانهٔ تویترش نوشته است که ''راننده و پرودیسر محلی ام نیز پس از ۴۲ ساعت بازداشت از سوی طالبان آزاد شدند. خود دیروز پس از ۲۱ ساعت بازداشت توسط طالبان آزاد شدم. حالا برگشته ام و در امان ام."
صدای امریکا تلاش کرد تا واکنش وزارت خارجهٔ طالبان را به دست بیاورد، اما این وزارت در مورد ناپدید شدن و توقیف این ژورنالست‌ها تبصره نکرده است.
منصور احمد خان، سفیر پاکستان در کابل، تایید کرده است که ملک از قید رها شده و گفته است که به طور مختصر با این ژورنالست صحبت کرده و نامبرده در "کابل هست" و در "مصوونیت" به سر می برد.
اما نهادهای حامی ژورنالستان و حقوق بشر قبل از این گزارش داده اند زمانیکه ژورنالستان و فعالان جامعهٔ مدنی توسط طالبان بازداشت می شوند، پس از رهایی برای‌شان دستور داده می شود که در مورد بازداشت‌شان چیزی نگویند.
بر اساس آمار یک دیدبان حامی خبرنگاران در افغانستان، پس از مسلط شدن مجدد طالبان در اگست ۲۰۲۱، تا حال بیش از ۱۸۰ خشونت علیه خبرنگاران در این کشور ثبت شده است.
دو ژورنالستان افغان که توسط طالبان در جریان بازداشت لت و کوب شده اند
بر اساس این گزارش، نزدیک به ۹۵ در صد این خشونت‌ها از سوی گروه طالبان اعمال شده است. اما این مقام دیدبان حامی خبرنگاران گفته است که به دلیل مشکلات امنیتی نمی خواهد نامش در گزارش ذکر شود.
به گفتهٔ این فعال حامی خبرنگاران، بسیاری از ژورنالستانی که توسط طالبان مورد خشونت قرار می گیرند و یا هم توقیف می شوند، در مورد آنان گزارش داده نمی شود و خبرنگاران که پس از بازداشت از قید آزاد می شود، به دلیل مشکلات امنیتی نمی خواهند در موردی آنچه بر آنان گذشته است، صحبت کنند.
با آنهم، بازداشت برخی از ژورنالستان در رسانه‌ها گزارش شده است. در ماه جولای سال روان میلادی، لین اودانل، ژورنالست آسترالیایی توسط طالبان بازداشت شد.
خانم اودانل به صدای امریکا گفت که مقام‌های طالبان در هنگام بازداشت به وی دستور دادند تا از طریق رسانه‌های اجتماعی از نحوهٔ گزارش دهی‌اش عذر خواهی کند.
مقام‌های طالبان گفته اند اودانل از اجازه کار در افغانستان محروم شده و او "در مورد حضورش در افغانستان دروغ گفته است."
اما این ژورنالست آسترالیایی ادعای طالبان را رد کرده است که وی به صورت غیر قانونی وارد افغانستان شده است. او گفته است که سفارت افغانستان در لندن برایش ویزه صادر کرد و زمانیکه به میدان هوایی بین المللی کابل رسید، درخواست ویزهٔ خبرنگاری را نیز کرد.
پاولین ادس میول، سخنگوی سازمان خبرنگاران بدون مرز (RSF) به صدای امریکا گفت که دستگیری اودانل "به شدت نگران کننده" بود.
او دستگیری خبرنگار آسترالیایی را یک "تهدید بسیار جدی" عنوان کرد و افزود که طالبان ژورنالستان بین المللی را هدف قرار می دهند و این امر سبب می شود تا سایر خبرنگاران خارجی که برای پوشش خبری قصد سفر به آن کشور دارند، می ترسند که مبادا توسط طالبان بازداشت شوند.
ادس میول با اشاره به بازداشت خبرنگار آسترالیایی در ماه جولای گفت که این " آخرین مثال از کوچک شدن آزادی رسانه ها" در افغانستان به شمار می رود.
در شاخص آزادی مطبوعات در جهان در سال ۲۰۲۲ آمده است که در جمله ۱۸۰ کشور جهان افغانستان در درجه بندی به عقب رفته و از مقام ۱۲۲ به رده ۱۵۶ نزول کرده است.
این سازمان در گزارشی گفته است که رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها نشان می‌دهد که کار خبرنگاری و فعالیت رسانه‌ای در افغانستان در وضعیت دشوار قرار دارد.
این دیدبان مستقر در پاریس، پایتخت فرانسه، گفته است که برگشت طالبان بر افغانستان "تاثیرات جدی در ارتباط به آزادی مطبوعات [افغانستان] داشته است."
این در حالیست که، ملا هبت الله آخندزاده، رهبر طالبان در پیام خود به مناسبت عید فطر گفت که آن‌ها به آزادی بیان در پرتو "منافع ملی و ارزش‌های اسلامی" پابند استند و از برنامه‌ها و پخش نشرات "سالم و مثبت" حمایت می‌کند.
رهبر طالبان افزود که هرنوع نهاد نشراتی که چه مربوط امارت باشد و یا هم نهادهای مستقل، باید منافع مردم را در نظر بگیرند و بر اساس اعتقادات اسلامی و سنت‌های مشروع خود نشرات مثبت و سازنده داشته باشند.
اما گروه طالبان تا حال معیار منافع ملی و ارزش‌های اسلامی را که از دید رهبران این گروه مثبت تلقی می‌شود، مشخص نکرده است.