مهاجران غیرقانونی افغان که پس از حاکمیت مجدد گروه طالبان به ترکیه فرار کرده اند، گفته اند که آنها نه قادر به دریافت واکسین کووید-۱۹ استند و نه هم شرایط تداوی بیماری ناشی از این ویروس برای آنان فراهم می شود.
مهاجرانی که به صورت قانونی وارد ترکیه شده اند، واجد شرایط مواظبت‌های صحی استند، اما اعتقاد بر این است که هزاران مهاجر از افغانستان بدون اسناد در آن کشور به سر می برند.
پس از سقوط افغانستان به دست گروه طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ و خروج کامل قوای بین المللی به رهبری ایالات متحده از آن کشور، هزاران افغان مجبور به ترک کشور شان شدند.
حتا قبل بر آن، صدها هزار شهروندان افغان به دلایل مختلف از جمله تهدید‌های امنیتی و گزیر از فقر، کشور‌شان را ترک کرده بودند.
صدای امریکا با چندین پناهجوی افغان در شهر ارزروم ترکیه صحبت کرده است، شهریکه مسیر اصلی مهاجرانی تلقی می شود که از آنجا تلاش می کنند خود را به اروپا برسانند.
اما یافته‌های صدای امریکا نشان می دهد که شماری از این پناهجویان افغان در ترکیه مسکن گزین شده اند و برای خود کار پیدا کرده اند.
بر اساس گزارش ملل متحد، ترکیه میزبان ۱۸۳ هزار شهروندان افغانستان است که در جستجوی پناهندگی در آن کشور استند و ۳۰۰ هزار افغان دیگر از قبل به طور دایمی در آن کشور مسکن گزین شده اند.
اما بر اساس آمار غیر رسمی، تخمین می شود که هزاران مهاجر بدون اسناد نیز در ترکیه مسکن گزین شده اند و به صورت مخفی در ترکیه زندگی و کار می کنند، ولی آنها به خدمات ابتدایی از جمله خدمات صحی دسترسی ندارند.
محمد ۱۸ ساله که خود را از ولایت بدخشان افغانستان معرفی کرده است، به صدای امریکا گفت که دو ماه قبل بدون کارت هویت به ترکیه رسید. او گفت که به خاطر نداشتن کارت هویت "شفاخانه‌ها ما را تداوی نمی کنند."
محمد همراه با شماری دیگری از پناهجویان افغان از جمله اسلام، دوست اش، در شهر ارزروم در یکی از لبنیات فروشی‌های محلی کار می کند.
این شهروندان افغانستان که شماری آنان به هشت یا نه نفر می رسد، در یک اپارتمان کوچک و فرسوده که دارای یک اتاق است، در شهر زندگی می کنند.
محمد ۱۸ ساله از ولایت بدخشان دو ماه قبل به ترکیه رسید
به گفتهٔ اسلام، در این میان "پنج نفر کارت هویت دارند و متباقی کارت هویت ندارند."
او افزود: "اگر یکی از کسانیکه کارت هویت ندارد و به کروناویروس مبتلا شود، شفاخانه‌ها وی را تداوی نمی کنند. کسانیکه کارت هویت ندارند، نمی توانند واکسین کروناویروس دریافت کنند و همه ما به کروناویروس مبتلا خواهیم شد."
چندین تن از مهاجران افغان به صدای امریکا گفتند آنعده افغان هایی که به صورت رسمی منحیث مهاجر ثبت نام نشده اند، از دستگیری و اخراج اجباری در هراس استند. بسیاری آنان گفتند که وضعیت این مهاجران روشن نیست و آنان از حکومت ترکیه خواهان وضاحت شده اند.
حکومت ترکیه در ماه‌های اخیر امنیت سرحدات خود را تقویت بیشتر کرده و صده‌ها مهاجر افغان را توقیف کرده و آنان را در مراکز اخراج اجباری فرستاده است.
اما تا حال به صورت دقیق مشخص نشده است که آیا انقره این مهاجران را به طور جبری به افغانستان اخراج خواهد کرد یا خیر.
شماری از این مهاجران گفته اند که آنان برای چندین هفته در توقیفگاه‌ها به سر بردند و سپس منحیث مهاجر ثبت نام شدند و در نهایت از توقیف آزاد شدند.
پناهندگان افغان در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۱ در استانبول هنگام جمع آوری زباله ها
صدای امریکا از حکومت ترکیه خواهان ارایهٔ معلومات در مورد تعداد مهاجران افغان که بدون اسناد در آن کشور به سر می برند، شد، اما پاسخی دریافت نکرد. انقره در مورد دسترسی و یا عدم دسترسی مهاجران بدون اسناد به خدمات صحی نیز پاسخ ارایه نکرد.
اما مقام‌های شهر ارزروم گفتند هر مهاجری که ثبت نشده باشد، دستگیر خواهد شد.
ملل متحد گفته است که ترکیه میزبان چهار میلیون مهاجر است که ۳.۷ میلیون آنرا شهروندان سوریه تشکیل می دهند.
سلین اونال، سخنگوی کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان یا UNHCR مستقر در ترکیه، در ایمیلی به صدای امریکا گفت که سایر کشور‌های نیز باید "بار مهاجران افغان" را بر عهده بگیرند.
به گفتهٔ اونال، این کمیشنری از کشور‌های همسایهٔ ترکیه می خواهد تا سرحدات خود را به روی مهاجران افغان باز نگهدارند، افغان هایی که مجبور به ترک کشور‌شان می شوند و در جستجو محافظت استند.
به گفتهٔ اونال، پس از ماه اگست، تعداد مراجعهٔ افغان‌ها به دفاتر UNHCR در کشور‌های همسایهٔ افغانستان همواره رو به افزایش بوده و آنان خواهان پناهندگی استند.
او افزود سایر افرادیکه هنوز هم در افغانستان باقی مانده اند، امیدوارند تا خود را به کشور‌های همسایه برسانند و از جامعه بین المللی خواهان حراست از خود شوند.
اما دفتر UNHCR نیز در مورد شماری افغان هایی مهاجر بدون اسناد که در ترکیه به سر می برند و به خدمات صحی دسترسی ندارد، آمار و یا تخمین ارایه نکرد.