محمدکریم خلیلی، معاون دوم رییس جمهور پیشین افغانستان میگوید که تا زمانی افغانستان از ابعاد داخلی و درونی ساخته نشود، هیچ عامل بیرونی نمیتواند این کشور را به ثبات برساند.
محمدکریم خلیلی، در پیامی به مناسبت بیستونهمین سالگرد کشتهشدن عبدالعلی مزاری و همراهانش به دست طالبان، گفته است که تاکید بر سیاست حذف، تکروی و تصمیمگیری در غیاب مردم افغانستان این کشور را به موفقیت نرسانده و پیامد آن تباهی، انزوای بینالمللی و فروپاشی خواهد بود.
او گفته است که نشست سازمان ملل متحد در دوحه برای افغانستان در غیاب جریانهای سیاسی و احزاب تاثیرگذار افغان برگزار شد، اما یک رویداد امیدوارکننده بود.
کریم خلیلی در این پیامش گفته است: "پیشرفت تمام پروسهها در راستای حل مسایل افغانستان را منوط به مشارکت مردم و احزاب سیاسیِ باورمند به مردمسالاری، میدانیم. توقع جدی میرود که سازمان ملل متحد به حیث یگانه نهادی که برقراری صلح در سطح جهان را به عهده دارد، به عوامل بنیادی صلح پایدار در افغانستان توجه عمیق مبذول دارد".
به گفتۀ خلیلی، مردم افغانستان از ملل متحد توقع دارند که یک راه حل جامع و پایدار را که حقوق تمام اقوام و شهروندان این کشور را تضمین کند، برای بحران این کشور جستجو کند.
همچنان معاون دوم رییس جمهور پیشین افغانستان بر ایجاد اجماع منطقهای و جهانی برای تامین صلح و تشکیل دولت فراگیر تاکید کرده و گفته است که باید جلو هرگونه تعامل سیاسی و دپلوماتیک کشورهای عضو ملل متحد با اداره طالبان، در فقدان دولت ملی، گرفته شود.
به باور وی، اگر حکومت طالبان که به گفتۀ وی از طریق زور به حاکمیت رسیده، از سوی ملل متحد مورد تایید قرار بگیرد، این اقدام با تمام ارزشهای جهانی و جهانبینی صلح در مغایرت قرار دارد.
خلیلی گفته است: "امیدوارم کشورهای جهان، به ویژه کشورهای منطقه نیز مناسبات خود با مردم افغانستان را اصل قرار دهند. حکومتها میآیند و میروند؛ اما این مردم است که میمانند و با رفتارها و عملکردهای دولتها در قبال سرنوشت شان، تعیین نسبت مینمایند".
این اظهارات خلیلی در حالی صورت میگیرد که هفتۀ گذشته سازمان ملل متحد میزبان نشستی دربارۀ افغانستان بود. نمایندگان ویژه حدود ۲۵ کشور برای افغان، نمایندگانی از زنان و نهادهای مدنی در این نشست اشتراک کردند.
در این نشست طالبان نیز دعوت شده بودند، اما طالبان برای اشتراک نمایندگان شان شروطی را گذاشته بودند که به گفتۀ انتونیو گوتیرش، منشی عمومی ملل متحد، برای این سازمان قابل قبول نبود.
منشی عمومی سازمان ملل متحد نشست دوحه را "بینهایت مثمر" خواند و گفت که حضور نیافتن طالبان، هیچ آسیبی را بر این نشست وارد نکرد.
گوتیرش در مورد هدف برگزاری نشست دوحه گفت: "ما خواستار افغانستان صلح آمیز استیم، افغانستانی که با خود و همسایگان خود در صلح بوده و قادر به پابندی به تعهدات بینالمللی به صفت یک کشور دارای حاکمیت ملی باشد."
منشی عمومی ملل متحد گفت که مبدل نشدن افغانستان به پناهگاه امن دهشتافگنان، تشکیل حکومت فراگیر متشکل از همه اقوام و اقلیتهای قومی و مذهبی در افغانستان و احترام به حقوق بشر به ویژه حق آموزش و کار زنان و دختران افغان، خواستهای اساسی جامعۀ جهانی از طالبان است.
گروه