برخی از تحلیلگران افغان میگویند که شماری از کشورهای منطقه در نشست دوحه در مورد افغانستان به میزبانی ملل متحد، برای به رسمیت شناختن حکومت طالبان لابیگری میکنند.
نشست دوحه روز گذشته در عقب درهای بسته با حضور نمایندگان ویژه بسیاری از کشورها و سازمانهای بینالمللی آغاز شد و قرار است که امروز پایان یابد.
چندی پیش، امنیه محمد، معاون معاون منشی عمومی سازمان ملل متحد، با تاکید بر لزوم تعامل با طالبان گفت که این سازمان در حال بررسی برگزاری کنفرانسی برای گفتگو در مورد "به رسمیت شناختن طالبان" است. این اظهارات امینه محمد با واکنشهای فراوانی روبرو شد.
بریالی نصرتی، کارشناس امور سیاسی، به صدای امریکا گفت که هرچند نگرانی شهروندان افغانستان در پیوند به احتمال به رسمیت شناختن طالبان بجا است، اما به گفتهٔ او اعضای ملل متحد چنین اقدام را نخواهند کرد.
آقای نصرتی افزود که "چهار – پنج کشور" در تلاش اند تا طالبان به رسمیت شناخته شوند. او گفت که این کشورها شامل ایران، پاکستان، قطر، چین و اوزبیکستان استند که به گفتۀ او، در حال حاضر، نیز روابط نزدیک دپلوماتیک با طالبان دارند.
در روزهای اخیر، برخی از زنان در کابل، مهاجران افغان به شمول مدافعان حقوق زن در پاکستان و برخی از کشورهای دیگر دست به تظاهرات زده و از احتمال به رسمیت شناختن طالبان در نشست دوحه ابراز نگرانی کردند.
نصرتی گفت که به رسمیت شناختن حکومت طالبان از توان سازمان ملل متحد نیست و به همین دلیل، نشست دوحه دربارۀ افغانستان "بدون نتیجه" پایان خواهد یافت.
علیمداد علیم، کارشناس مسایل سیاسی باور دارد که کشورهای منطقه در به قدرت رسیدن مجدد این گروه بر افغانستان همکاری کرده و همچنان در بیش از ۲۰ ماه گذشته، آنان روابط خود را با این گروه حفظ کرده اند.
او با اشاره به درخواست پاکستان برای معافیت سفر امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ طالبان، به آن کشور گفت که اسلامآباد برای تعامل جهان با حکومت این گروه تلاش میکند.
آقای علیم افزود: "سازمان ملل متحد هم کاملاً به عنوان یکی از لابیگران طالبان درآمده و در یک همسویی بسیار نزدیک، مقامهای سازمان ملل متحد بدون در نظرداشت قوانین ملی و بینالمللی، بدون رضایت مردم افغانستان و بدون در نظرداشت وضعیت حاکم در افغانستان در پی زمینهسازی راههای تعامل با طالبان استند."
اخیراً استیفن دوجاریک، سخنگوی منشی عمومی ملل متحد، گفت که بر اساس منشور این سازمان، به رسمیت شناختن یک دولت صلاحیت کشورهای عضو ملل متحد است. او تاکید کرد که موضوع به رسمیت شناختن طالبان در نشست دوحه مورد بحث قرار نخواهد گرفت، بلکه به گفتهٔ او، هدف این نشست "دستیابی به یک تفاهم مشترک جامعه بینالمللی در مورد چگونگی تعامل با طالبان" است.
به گفتهٔ دوجاریک، این نشست که در عقب درهای بسته برگزار شده است، روی مسایل مختلف از جمله حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران، تشکیل حکومت فراگیر، مبارزه با تروریز و قاچاق مواد مخدر تمرکز خواهد داشت.
مونسه مبارز، بنیانگذار "جنبش اصلی زنان مقتدر افغانستان" به صدای امریکا گفت که کشورهای منطقه به ویژه چین، روسیه، ایران و پاکستان در تلاش منافع خود در این کشور اند و به همین دلیل، برای به رسمیت شناختن طالبان در این نشست بینالمللی تلاش میکنند.
به باور خانم مبارز، اظهارات مقامهای سازمان ملل متحد و اعضای شواری امنیت این سازمان نشان میدهد که آنان در همسویی با طالبان قرار گرفته اند و از همینرو با وجود تعزیرات، اجازه دادند تا مقامهای این گروه به کشورهای منطقه سفر کنند.
او افزود: "اظهارات امینه محمد و نشست دوحه، که تا کنون نشست مشکوک است، این همه موارد را میرساند که سازمان ملل متحد به دنبال یک تعامل با طالب است و این تعامل به گونه غیر رسمی وجود دارد و تمام کمکها توسط یوناما صورت میگیرد و تمام پولها از طریق یوناما به طالبان واریز میشود."
این در حالی است که هیات معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) چندی پیش در پاسخ به نگرانیها در مورد دسترسی طالبان به کمکهای جامعۀ جهانی گفته بود که پول نقدی که به افغانستان منتقل میشود برای فعالیتهای این سازمان بوده و در اختیار بانک مرکزی افغانستان که زیر ادارۀ طالبان است یا مقامهای حکومت طالبان، قرار نمیگیرد.
طالبان در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ بر افغانستان مسلط شدند و برخلاف تعهدات قبلی آن گروه که در مقایسه با حاکمیت قبلی شان بر افغانستان -بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ – رویکرد معتدلتری را در پیش خواهند گرفت، محدودیتهای فراوانی را بر زنان وضع کرده اند.
با آنکه بیش از ۲۰ ماه از حاکمیت این گروه در افغانستان میگذرد، تا کنون هیچ کشوری حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است، اما برخی از کشورهای منطقه به شمول ایران، پاکستان، چین، ترکمنستان، اوزبیکستان، روسیه دپلوماتهای این گروه را پذیرفته اند.