تحلیلگران امور اقتصاد و تجارت افغانستان می‌گویند با شیوه‌ای که در حال حاضر مواد معدنی افغانستان استخراج و صادر می‌شود در آینده‌های نزدیک افغانستان خود مجبور خواهد بود که آنرا را از کشورهای دیگر و با قیمت گزافتر خریداری و وارد کند.
این تحلیلگران می‌گویند که کسر موازنه تجارت در افغانستان به صورت قابل ملاحظه افزایش یافته است، به این معنا که صادرات افغانستان نسبت به واردات بیشتر کاهش یافته است.
آذرخش حافظی، تحلیلگر اقتصاد و تجارت، به صدای امریکا گفت: "میزان واردات ما که سابق بیش از ۱۰ ملیارد دالر بود، حال پایان آمده به ۵.۷ ملیارد یا کمتر از شش ملیارد رسیده [است ]. در پهلوی آن صادرات ما که قبلا کمتر از یک ملیارد بود و آخرین مورد هشت صد میلیون بود، حالی تقریباََ به یک‌هزار و هشت‌صد میلیون رسیده و علت‌اش هم همین صادرات بسیار زیاد زغال سنگ است، کرومایت و بعضی اقلام دیگر معدنی."
اما به گفته آقای حافظی، استخراج و صدور مواد خام معدنی افغانستان و زغال سنگ با شرایطی که اکنون صورت می‌گیرد به نفع افغانستان نیست و در آینده افغانستان مجبور خواهد شد که این مواد را از دیگر کشورها خریداری کند.
او گفت: "اگر ما این مواد را به این گونه بفروشیم که یکی پهلوی دیگر خود قرار دارد مثلا معدن دره صوف بسیار نزدیک است به معدن آهن حاجی گک و کرومایت میدان وردک به هردو معدن بسیار نزدیک است. بناََ مثلی که حالی پاکستان برای ذوب آهن خود زغال سنگ را از آسترالیا وارد می‌کند باز ما و شما هم مجبور خواهیم شد که از یکجای دیگر و به یک قیمت دیگر آن را وارد کنیم و از ما قیمت تر تمام خواهد شد چون راه بحری نداریم."
زغال سنگ افغانستان اکنون به پاکستان صادر می شود. آذرخش حافظی می‌گوید زغال سنگ و دیگر مواد معدنی افغانستان در حال حاضر به صورت خام و با قیمت بسیار ارزان به پاکستان صادر می شود و در آنجا پس از پروسس به کشورهای دیگر صادر می شود.
کسر موازنه تجارت
بر اساس امار ادارهٔ احصايیه حکومت طالبان، افغانستان تنها در ماه ثور سال جاری با کسر موازنهٔ تجارتی بیش از ۵۴۰ میلیون دالر مواجه بوده است.
شماری از تحلیلگران اقتصاد می‌گویند که زغال سنگ و دیگر مواد معدنی در حال حاضر اقلام عمدهٔ صادراتی افغانستان محسوب می‌شود.
خان جان الکوزی، عضو هیات مدیره اطاق تجارت و صنایع افغانستان، دلیل کسر بیلانس تجارت در افغانستان را قطع کمک های بین المللی، عدم تکمیل پروژه های انکشافی، مشکلات بانکی که در نتیجه تعزیرات بین المللی بر طالبان رخ داده است و عدم مشروعیت حکومت طالبان از سوی جامعه بین المللی میداند.
