دفتر حمایت از رسانههای آزاد افغانستان یا «نی» امروز نتایج یک نظرسنجی خود را در مورد خودسانسوری کاربران شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد که بر اساس آن، ۹۴ فیصد اشتراک‌کنندگان در این نظرسنجی قبول کرده اند که خودسانسوری وجود دارد.
یافته‌های نظرسنجی دفتر حمایت از رسانههای آزاد افغانستان «نی»، نشان می‌دهد که اکثریت کاربران شبکه‌های اجتماعی به دلیل تهدید، هراس و بی‌توجهی مسؤولان از نوشتن مطالب انتقادی و اصلاحی در شبکه‌های اجتماعی خودداری می‌کنند.
در این نظر سنجی که در ماه سنبله به شمول کابل در پنج زون افغانستان انجام شده است، ۹۰۰ نفر اشتراک کرده اند و اکثریت آنان خبرنگاران برحال استند.
صدیق‌الله توحیدی رئیس دیدبان رسانه‌ها در دفتر «نی» روز دوشنبه هنگام ارائه این نظرسنجی گفت، قبلاً تصور این بود که کاربران افغان می‌توانند در شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک، تویتر، لینکدن، انستاگرام و سایر این گونه شبکه‌ها، بدون سانسور بنویسند، اما نتایج این نظرسنجی عکس مسأله را نشان می‌دهد.
"نود و چهار درصد اشتراک کننده گان در این نظرسنجی؛ گفته اند که به دلایلی مختلف؛ از انتقاد در رسانههای اجتماعی امتناع می‌کنند، تنها شش درصد اشتراک‌کنندگان گفته اند که سانسور در رسانههای اجتماعی وجود ندارد شش درصد".
بر اساس این نظرسنجی، ۵۸ درصد اشتراک‌کنندگان به دلیل اینکه مبادا مورد تهدید قرار بگیرند، در رسانههای اجتماعی، مطالب انتقادی نمی‌نویسند و ۱۴ درصد دیگر به دلیل بی‌توجهی مسؤولان به مطالب انتقادی نشر شده، از نشر مطالب انتقادی خودداری می‌کنند.
آقای توحیدی هم‌چنان گفت، ۲۲ درصد دیگر اشتراک‌کنندگان این نظرسنجی به دلیل ترس از (جان، از دست دادن وظیفه، دشنام، متهم شدن به قوم‌گرایی و...) از نشر مطالب انتقادی در رسانههای اجتماعی ابا می‌ورزند.
با این حال شماری از خبرنگارانی که در شبکه‌های اجتماعی حضور فعال دارند، نیز از وجود خودسانسوری سخن می‌زنند.
به گفتۀ این خبرنگاران، خودسانسوری سبب به میان آمدن سانسور واقعی کارهای خبرنگاری خواهد شد و نباید خبرنگارانی که در شبکه‌های اجتماعی فعال استند؛ خودسانسوری کنند.
نورالعین خبرنگار کابل می گوید "خودسانسوری می‌تواند باعث شود که آهسته آهسته زمینه‌های سانسور واقعی به میان بیاید، از این لحاظ من طرفدارش نیستم و آن را یک عقب‌گرد می‌دانم".
ابراهیم سپیسلی خبرنگار کندهار می گوید "من زیاد کوشش می‌ورزم که نوشته ام، با دین مقدس اسلام و جامعۀ ما بر نخورد، دیگر من خودسانسوری نمی‌کنم و نه هنوز فکر کرده ام کسی شاید مرا تعقیب کند، صرف همین دو نقطه را در نظر می‌گیرم".
در همین حال، فعالان رسانه‌یی نیز موجودیت خودسانسوری را در بین خبرنگاران تأیید می‌کنند. نجیبه ایوبی یکی از فعالان رسانه‌یی به صدای امریکا گفت که سه عامل سبب خودسانسوری خبرنگاران در رسانه‌ها شده است.
به گفتۀ خانم ایوبی، برخی چون در رسانههای دولتی کار کرده اند؛ عادت دارند مواردی که خلاف پالیسی باشد، از نشر آن خودداری کنند.
این فعال رسانه‌یی عامل دوم را نبود شرایط لازم مصؤونیت جانی از سوی دولت به خبرنگاران خواند و افزود "اتفاقاتی که برای بعضی ژورنالیسان در طی۱۴–۱۵ سال اخیر افتاده، حتا نتایج دوسیه‌های شان معلوم نیست و به صورت خاموش و خفته در سارنوالی و محاکم باقی مانده و کسی به آن رسیدگی نکرده، بنا به آن یک تعداد ژورنالیستان به خاطر بخواهند خود را حفظ بکنند یا بهتر بگوییم جان خود را حفظ بکنند، اینها دست به خودسانسوری می‌زنند".
خانم ایوبی گفت که عامل سوم، برخی صاحبان امتیاز اجازه نمی‌دهند واقعیت‌ها چنانی که هست؛ از سوی خبرنگاران برملا گردد.
نظرسنجی در مورد خودسانسوری خبرنگاران فعال در رسانههای اجتماعی در حالی نشر می‌گردد که قرار است فعالیت شبکه‌های اجتماعی در افغانستان قانونی شود. قبلاً وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی به صدای امریکا، از ایجاد قانون جرایم سایبری خبر داده است.
در حال حاضر، بر اساس ارقام رسمی وزارت مخابرات، شش میلیون نفر از انترنت در سراسر افغانستان استفاده می‌کنند و از هر ۱۰ شهروند افغان، دو تا سه نفرشان کاربر شبکه‌های اجتماعی اند.