حاکمیت طالبان؛ چشم انداز سیاسی و امنیتی افغانستان

نهاد پژوهشی بروکینگز در شهر واشنگتن دی سی به روز چارشنبه ۱۱سپتمبر (۲۱ سنبله) در یک نشست آنلاین به مناسبت ۲۳ مین سالروز حملات تروریستی ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱، بررسی چشم‌انداز سیاسی و امنیتی افغانستان در حاکمیت دوباره طالبان را با کارشناسان امریکایی و افغان به تحلیل گرفت.

تحلیگران یک سری از مسایل از جمله نگرانی‌ها از حضور و فعالیت گروه‌های دهشت افگن در افغانستان، بحران بشری و قوانین محدوده کننده طالبان برزنان و دختران را به بحث و بررسی گرفتند.

داکتر تریشیا بیکن، استاد در دانشگاه امریکایی و تحلیلگر پیشین مبارزه با تروریزم در وزارت خارجه امریکا، می‌گوید که جای تاسف است که پس از گذشت ۲۳ سال از حملات ۱۱ سپتمبر، جهان بار دیگر با تهدید تروریزم از افغانستان مواجه است.

بیکن گفت: "وضعیت در افغانستان امروز از برخی جهات مشابه به گذشته است. رژیم طالبان تعدادی از سازمان‌های جنگجوی خارجی را پناه داده است و باور دارند یا وعده می‌دهند که می‌توانند آن‌ها را نظارت، مدیریت و کنترول کنند، اما این بار تفاوت اساسی این است که یک گروه تروریستی به نام شاخه خراسان داعش نیز وجود دارد که هدفش نه تنها حمله در داخل افغانستان از جمله حمله بر خود طالبان، بلکه به طور گسترده‌تر در منطقه و فراتر از آن به شمول غرب نیز حملاتی را برنامه ریزی می‌کند و این واقعاً هسته اصلی تهدیدی است که امروز از افغانستان نشت می‌گیرد."

این در حالیست که حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱، سبب شد تا ایالات متحده برای از بین بردن القاعده، ۲۰ سال در افغانستان بجنگد. اما ۲۳ سال پس از این حملات، طالبان دوباره در أفغانستان حاکم شدند و نگرانی ها از تهدید گروه‌های متعدد تروریستی در أفغانستان وجود دارد.

به باور خانم بیکن با آنکه طالبان مکرراً اطمینان می‌دهند که در برابر گروه‌های دهشت افگن و تروریست مانند شاخۀ خراسان داعش، القاعده مبارزه کرده و حضور طالبان پاکستانی در خاک افغانستان را رد کرده اند، اما در عمل ناکام بوده اند.

از سوی دیگر، رونالد نیومن، رییس اکادمی دپلوماسی امریکا و سفیر پیشن ایالات متحده در افغانستان که یکی از سخنرانان این نشست بود، در مورد پالیسی امریکا در افغانستان گفت که ایالات متحده پس از خروج از افغانستان تقریباً هیچ نفوذی در آن کشور ندارد.

نیومن گفت: "هیچ‌کس باور ندارد که حکومت طالبان یا هر حکومت دیگری می‌تواند در افغانستان بدون فراگیرتر شدن با ثبات باشد. برخی این مفهوم را به دموکراسی ترجمه می‌کنند، که ممکن راهکار ثبات و شمولیت در افغانستان باشد یا نباشد. البته ثبات می‌تواند از طریق تمرکز بر بهبود زندگی زنان، ارایه کمک‌های بشردوستانه، و مبارزه با مواد مخدر به وجود بیاید که این‌ها همه اهداف خوبی برای ثبات هستند."

تمیم عاصی، معاون پیشین وزارت دفاع در حکومت پیشین افغانستان و پژوهشگردر کینگز کالج لندن، باور دارد که پالیسی‌های سختگیرانۀ حکومت طالبان به نام دین به ويژه قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر آنان روایتی از رهبر آنان است.

عاصی می‌گوید که قوانین طالبان اقلیت‌های قومی و مذهبی را نادیده گرفته و یا محدود ساخته است. آقای عاصی از عدم اتفاق نظر و مخالفت‌ها میان رهبران طالبان با ذکر نام آنها صحبت کرد. او گفت: "طالبان به امارتی که در آن آشوب و مخالفت‌های زیادی وجود دارد به وحدت و انضباط آن افتخار می‌کنند، مخالفت‌های زیادی وجود دارد، اما موفقیت طالبان در این بوده است که آن را پنهان نگه می‌دارند. به همین دلیل است که طالبان محدودیت‌های زیادی را بر رسانه‌ها و گزارش‌دهی در افغانستان اعمال کرده‌اند."

گفتگوها در مورد عدم تغییر طالبان و افزایش نگرانی‌ها از عملکرد این گروه در افغانستان و تهدیدات گروه‌های تروریستی در این نشست در حالی صورت می‌گیرد که طالبان در سه سال گذشته، محدودیت های بی‌شماری را بر زنان وضع کرده، فقر و بیکاری در افغانستان دامن گسترده، نگرانی‌ها در مورد حضور گروه‌های دهشت افگن در آن کشور افزایش یافته و تا اکنون هیچ کشور جهان حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است.