پس از اعلامیههای مختلف دفاتر ملل متحد در قبال محدودیتهای طالبان بر زنان و تعامل با این گروه، دیدبان حقوق بشر خواستار اتخاذ موضع ثابت دفاتر ملل متحد در افغانستان در برابر اقدامات طالبان شده است.
پترشیا گاسمن، معاون بخش آسیا در دیدبان حقوق بشر در مقالهای زیر نام "انتخابهای سخت در بحران بشردوستانه افغانستان" نوشته است که بیانیههای اخیر سازمان ملل منجر به سردرگمی و اتهامات عدم انسجام در بین دفاتر سازمان ملل در افغانستان شده است، زیرا به گفتۀ وی، برخی به کارکنان مرد اجازه میدهند به کار خود ادامه دهند در حالی کارمندان زن چنین اجازه را ندارند.
گاسمن روز دوشنبه ۱۵ می (۲۵ ثور) در این مقاله تاکید کرده است: "با اذعان به نیاز به انعطافپذیری محلی، ضروری است که روسای دفاتر کلیدی مانند برنامه جهانی غذا و یونیسف موضع ثابت داشته باشند که اقدامات طالبان نقض قوانین بینالمللی حقوق بشر و منشور ملل متحد است".
طالبان پس از حاکمیت دوباره بر افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱ میلادی، به طور مداوم محدودیتهایی را بر زنان و دختران اعمال کرده اند. این گروه نه تنها به طور گسترده زنان و دختران را از کار در ادارات حکومتی، سازمانهای غیرحکومتی و حتا دفاتر ملل متحد منع کرده اند، بلکه مانع آموزش دختران بالاتر از صنف ششم شده اند.
با آنهم، طالبان ادعا میکنند که به حقوق زنان احترام دارند و برای بازگشایی مکاتب و پوهنتونها برای دختران کار جریان دارد اما تا اکنون هیچ پیشرفتی در این خصوص صورت نگرفته است.
گاسمن در ادامه میگوید که بر اساس گزارشها نشست اخیر سازمان ملل در دوحه بر ادامه تعامل بدون به رسمیت شناختن طالبان تا زمانی که پیشرفتی در زمینه حقوق بشر حاصل شود، توافق کرد. اما به گفتۀ وی، برخی از گروههای جامعه مدنی افغانستان هرگونه تعامل را رد کرده اند، ولی برخی دیگر آن را برای کاهش بحران اقتصادی ضروری میدانند.
او گفته است که رسانهها تا حد زیادی اکنون به موضوع افغانستان نمیپردازند، در حالی که این کشور شاهد یکی از بدترین فجایع بشردوستانه در جهان است.
به گفتۀ گاسمن، دو سوم جمعیت این کشور مصوونیت غذایی ندارند، از جمله ۸۷۵ هزار کودک که با سوتغذیه حاد مواجه اند و همچنان زنان و دختران بیشتر در معرض خطر استند.
گاسمن گفته است: "بحران جاری دو مسوولیت حیاتی اما به ظاهر ناسازگار را بر دوش سازمان ملل متحد در افغانستان تحمیل کرده است؛ انتقال کمکها به نیازمندان و همچنین فشار بر طالبان برای پایان دادن به نقض وحشتناک حقوق بشر".
به گفتۀ او، از دست دادن ناگهانی بیشتر کمکهای بینالمللی پس از تسلط طالبان در اگست ۲۰۲۱ منجر به بحران اولیه شد، اما سیاستهای سرکوبگرانه فزاینده طالبان، مانند ممنوعیت کار زنان برای سازمان ملل و سازمانهای غیردولتی، وضعیت را بسیار بدتر کرده است.
معاون بخش آسیا در دیدبان حقوق بشر میگوید که اکنون گروههای بشردوستانه باید تلاش کنند تا کمکهای حیاتی را ارایه کنند و در عین حال اطمینان حاصل کنند که "دیکتههای نادرست طالبان" را تقویت نکنند.
گاسمن معتقد است که شرایط کنونی برای امدادگرانی که تلاش میکنند هم به نیازهای بشردوستانه برای نجات جان افراد و هم به اصول بیطرفی پایبند باشند، دشوار است.
با این حال، گاسمن هشدار میدهد که اگر سطح بودجه بشردوستانه فعلی نیز بهبود نیابد، از دست دادن شدید کمکها بسیاری از افغانها را فقیرتر و گرسنهتر خواهد کرد.
این در حالی است که پیش از این دفتر هماهنگی امور کمکهای بشری ملل متحد گزارش داده است که ۲۸.۳ میلیون نفر در افغانستان که دو سوم جمعیت این کشور را تشکیل میدهند، امسال به کمکهای بشردوستانه و حفاظتی نیاز دارند.