پس از سفر هیات نظامی – استخباراتی پاکستان به کابل و گفتگو با مقامات طالبان، برخی کارشناسان معتقد اند که در صورت رد درخواست اسلامآباد، رویکرد پاکستان در قبال طالبان افغان تغییر خواهد کرد، اما شماری میگویند که اسلامآباد گزینههای کافی برای آوردن فشار بر طالبان افغانستان در دست ندارد.
یک هیات بلندپایه پاکستان به سرپرستی خواجه محمد آصف، وزیر دفاع آن کشور، در جریان همین هفته در سفری به کابل، با ملا عبدالغنی برادر، معاون رییسالوزرا، ملا یعقوب، سرپرست وزارت دفاع، سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت داخله، و امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان دیدار کرد.
محمد صادق، نمایندۀ ویژۀ پاکستان در امور افغانستان، در تویترش گفته است که مسایل مربوط به تهدید فزاینده تروریزم در منطقه، به ویژه توسط تحریک طالبان پاکستانی و شاخۀ خراسان دولت اسلامی (داعش) مورد بحث قرار گرفت.
به گفتۀ محمدصادق دو طرف توافق کردند که برای مقابله موثر با تهدید تروریزم ناشی از نهادها و سازمانهای مختلف همکاری کنند.
اما اگر طالبان به تعهدات خود در برابر پاکستان عمل نکند، اسلامآباد چه رویکردی را با حکومت طالبان در پیش خواهد گرفت؟
احمد سعیدی، دپلومات پیشین افغان در پاکستان، در صفحۀ تویترش نگاشته است که در صورتی که طالبان از حمایت طالبان پاکستانی دست بر ندارند، اسلامآباد روابط دپلوماتیک خود را با این گروه به حالت تعلیق در میآورد.
سعیدی همچنان در ادامه نوشته است که اخراج مهاجرین افغان از پاکستان، بیرونکردن خانوادههای طالبان از آن کشور و مسدودساختن گذرگاههای تورخم و سپینبولدک از گزینههای دیگر اسلامآباد در قبال حکومت طالبان است.
رضا قاسمی، تحلیلگر روابط بینالملل و عضو انستیتوت تحقیقاتی باختر در آلمان، به صدای امریکا گفت که طالبان افغانستان مجبور اند تا با حکومت پاکستان در زمینۀ محدودیت فعالیت تحریک طالبان پاکستانی و سایر گروههای تندرو همکاری کند.
اما قاسمی باور دارد که طالبان افغانستان نه تمایلی دارند تا موضوع تحریک طالبان پاکستانی یک طرفه شود و نه هم توانایی لازم را دارند تا جلو حملات این گروه را در خاک پاکستان بگیرند.
او افزود: "در صورت عدم توانایی یا عدم تمایل طالبان افغانستان در مدیریت بحران تحریک طالبان پاکستانی، دولت پاکستان گزینههای زیادی فشار بر طالبان افغانستان در شرایط کنونی ندارد و نمیخواهد فشار شدید سیاسی یا اقتصادی بر طالبان وارد شود. چون جز طالبان هیچ گروهی دیگری نمیتواند در راستای منافع پاکستان گام بردارد."
این تحلیلگر روابط بینالملل گفت که پاکستان در مدت بیش از دو دهۀ گذشته سرمایهگذاری هنگفت بشری، سیاسی و اقتصادی را که بر طالبان افغانستان کرده است و نمیخواهد آن را از دست دهد.
اما او تایید کرد که احتمال دارد پاکستان روابط دپلوماتیک خود را با حکومت طالبان در سطح پایینتری تقلیل دهد، مرزهایش را به روی افغانها به صورت مقطعی یا طولانی مدت ببندد و فشارها را بر مهاجرین افغان در پاکستان افزایش دهد.
قاسمی همچنان گفت که انجام عملیاتهای نظامی بر پایگاههای تحریک طالبان پاکستانی در خاک افغانستان از دیگر گزینهها در دست اسلامآباد است.
این در حالی است که از زمان تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان، پاکستان شاهد گسترش حملات مرگبار در مناطق سرحد نزدیک به افغانستان بوده است، جاییکه تندروان از اراضی ناهموار برای انجام حملات و فرار از شناسایی استفاده میکنند، از همینرو روابط پاکستان با طالبان افغانستان تا حدی به دلیل احیای تحریک طالبان پاکستان (TTP) تیره شده است.
پیش از این انستیوت مطالعات صلح پاکستان گفته است که پس به قدرت رسیدن دوبارۀ طالبان در افغانستان، حملات تندروان پاکستانی در این کشور به خصوص در مناطق سرحدی با افغانستان و ایران ۵۰ درصد افزایش یافته است.