سازمان بین‌المللی مهاجرت در افغانستان (IOM) با نشر گزارشی از افزایش اخراج اجباری و برگشت مهاجران افغان از ایران خبر داده و گفته است که تنها در ماه گذشته میلادی، ۲۳۰هزار مهاجر به کشورشان برگشته اند.
این ادارۀ ملل متحد ناوقت روز پنجشنبه سوم اکتوبر (۱۲ میزان) گفت که بررسی‌های آنان نشان می‌دهد که برگشت و اخراج مهاجران افغان از ایران نسبت به هر زمان دیگر افزایش یافته است.
با وجود افزایش برگشت مهاجران از ایران و پاکستان، اما بررسی‌های سازمان بین‌المللی مهاجرت نشان می‌دهد که شمار افغان‌های که به این دو کشور مهاجرت می‌کنند، دو برابر افراد برگشت کننده اند.
بر بنیاد معلومات ملل متحد تنها در هفته آخر ماه سپتمبر حدود ۹۶هزار شهروند افغانستان وارد خاک ایران و پاکستان شده و به این کشورها مهاجر شده‌اند.
گزارش نشان می‌دهد که در این مدت، ۶۷هزار و ۹۴۴ نفر به ایران و ۲۶هزار و ۶۳ نفر دیگر به پاکستان مهاجرت کرده‌اند. ملل متحد گفته است که این ارقام بر اساس بررسی‌های تیم‌های نظارتی سازمان بین‌المللی مهاجرت در مرزهای افغانستان جمع‌آوری شده است.
در گزارش آمده است که ۵۰ درصد مهاجران از ایران به گونۀ داوطلب، و ۴۳ درصد دیگر به گونۀ جبری توسط پولیس آن کشور بازداشت و به افغانستان بازگرداننده شده اند. همچنان ۳۶ درصد افراد دیگر برای دیدن خانواده‌های شان از ایران به افغانستان برگشته اند.
به گفتۀ ملل متحد، افغان‌های که از مسیرهای مرزی به افغانستان می‌روند، دارای پاسپورت و ویزای قانونی اند، اما ۷۳ درصد دیگر که از طریق مسیرهای غیرقانونی وارد خاک آن کشور می‌شوند، فاقد هرگونه اسناد اند.
برخی از مهاجران افغان در ایران گفته اند که پولیس ایران روزانه صدها نفر را از بخش‌های مختلف آن کشور بازداشت و پس از مدتی توقیف، از این کشور اخراج می‌کند. به گفتۀ آنان، پولیس ایران حتا شبانه وارد محل بود و باش مهاجران افغان شده و به اذیت و آزار آنان می‌پردازند.
این در حالی است که پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان، سیل مهاجرت‌ها به کشورهای منطقه به ویژه پاکستان و ایران افزایش یافته است. همزمان با افزایش این مهاجرت‌ها، این دو کشور روند اخراج مهاجران را شدت داده و همواره گزارش‌های از بدرفتاری پولیس ایران و پاکستان با افغان‌ها به نشر رسیده است.
در تازه‌ترین مورد، اسکندر مومنی، وزیر داخلۀ ایران گفته است که موضوع اخراج مهاجران فاقد مدرک اقامت "اولویت" است و به گفتۀ وی ایران دیگر امکان پذیرش آنان را ندارد.
مومنی به تاریخ اول اکتوبر (دهم میزان) در نشست فرماندهان و روسای نیروی انتظامی ایران گفت که موضوع اتباع غیرمجاز یک مساله ملی است" که به گفتۀ وی "با توجه به مطالبه مردم و دولت" اولویت پنداشته می‌شود.
طبق معلومات رسانه‌های دولتی ایران، افغان‌ها۹۰ درصد شهروندان خارجی مقیم ایران را تشکیل می‌دهند که اکثر آنان بدون داشتن مدارک معتبر سفر و اقامت وارد آن کشور می‌شوند.
بر بنیاد آمار ملل متحد، از سال ۲۰۲۲ تا اکنون نزدیک به هشت میلیون شهروند افغانستان کشورشان را ترک کرده اند که از این تعداد ۸۵ درصد به کشورهای همسایه، عمدتاً ایران و نزدیک به یک میلیون آنان به اروپا رفته اند.
مقام‌های ایرانی ادعا کرده‌اند که حدود شش میلیون مهاجر افغان در ایران اقامت دارند، اما ارقام کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان نشان می‌دهد که در حال حاضر ۴.۵ میلیون مهاجر افغان با اسناد قانونی مهاجرت، ویزۀ درازمدت اقامت و نیز فاقد هرگونه اسناد قانونی در ایران زندگی می‌کنند.
گروه