اظهارات انتونیو گوتیرش، منشی عمومی ملل متحد، در پایان نشست دوحه درمورد تعامل با طالبان و گزینش نمایندۀ ویژۀ این سازمان برای افغانستان، واکنشهایی تندی را به دنبال داشته است.
منشی عمومی ملل متحد دوشنبه، در پایان نشست دوحه در مورد افغانستان گفت که در رابطه به گزینش نمایندۀ جدید ملل متحد در امور افغانستان مشورتها آغاز میشود تا به گفتۀ وی تعامل میان حکومت طالبان و جامعۀ بینالمللی را هماهنگ کند.
هیدر بار، مسوول بخش حقوق بشر و حقوق زنان در دیدبان حقوق بشر میگوید در مورد این که گوتیرش میخواهد فردی را منحیث نمایندۀ ویژه برای افغانستان بگمارد تا به گفتۀ وی توجه طالبان را جلب کند، "خوشخدمتی" به طالبان است.
او افزوده است که چنین اقدام"مدافعان حقوق بشر افغانستان را نسبت به تعهد سازمان ملل متحد جهت حمایت از حقوق بشر در افغانستان مشکوک میسازد".
منشی عمومی ملل متحد دیروز گفت: "تصمیم اتخاذ شد که من سلسلۀ از روند مشورتها را آغاز کنم تا دیده شود که شرایط برای یافتن یک نمایندۀ ملل متحد که بتواند نه تنها در رابطه به تعاملی که صورت میگیرد نقش هماهنگ کننده داشته باشد، بلکه بتواند به گونۀ موثر با مقامات کنونی افغانستان کار کند."
حزب جمعیت اسلامی افغانستان که شامل جناح مخالف طالبان است، نیز با نشر اعلامیهای این اقدام ملل متحد را تمرکز یکجانبه بر طالبان عنوان کرد.
در اعلامیه این حزب آمده است: "تمرکز یکجانبه بالای طالبان و انعطاف غیرواقعبینانه برای تمکین به شرطهای این گروه در نشستهای احتمالی و قطعی بعدی دربارۀ افغانستان، میتواند بر تلاشهای داخلی، منطقهای و بینالمللی برای حل بحران جاری افغانستان، آسیب جدی وارد کند و همچنین موضع صلحگریزی و آشتیناپذیری طالبان را تقویت نماید."
همچنان این حزب به طرفداری از تعیین نمایندۀ ویژۀ ملل متحد برای افغانستان گفته است که کسی به عنوان نماینده ویژۀ ملل متحد در افغانستان گماشته شود که از "واقعیتهای اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و ریشههای منازعۀ افغانستان" آگاهی داشته باشد و بتواند در ارزیابیهایش بیطرفی را رعایت کند.
رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان نیز با نشر سلسله پیامهایی در شبکه اجتماعی ایکس گفته است که جامعه بینالمللی انتصاب یک نماینده ویژه سازمان ملل متحد را برای تسهیل رویکرد بینالمللی یکپارچه برای دستیابی به فراگیری سیاسی در افغانستان پیشنهاد کرده است.
او نگاشته است که در کنفرانس دوحه برخی از کشورهای منطقه ابراز تردید کردند و استدلال کردند که این ابتکار به قدرتهای غربی اجازه میدهد تا افغانستان را مطابق با منافع غرب شکل دهند.
بر اساس گزارشها، ایران، چین و روسیه در قبال گزینش نمایندۀ ویژه ملل متحد برای افغانستان مخالفت نشان داده اند. طالبان نیز بارها با گزینش نمایندۀ ویژه ملل متحد مخالفت کرده بودند.
وزارت خارجه طالبان به تاریخ ۳۰ دسمبر ۲۰۲۳ (نهم جدی) با نشر اعلامیهای گفته بود: "حکومت افغانستان (حکومت طالبان) بار دیگر تکرار میکند که تعیین یک نماینده ویژه اضافی برای افغانستان در حضور فعال دفتر هیات معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) اقدامی غیر ضروری تلقی میشود."
این وزارت استدلال کرده بود که بر اساس واقعیتها، افغانستان کشوری است که درگیر جنگ نیست و در حال حاضر یک حکومت مرکزی دارد که میتواند منافع کشور را تامین و به مکلفیتهای خود عمل کند.
شورای امنیت سازمان ملل به تاریخ ۲۹ دسمبر ۲۰۲۳ (هشتم جدی) قطعنامهای را در مورد نحوه و افزایش تعامل با افغانستان و رهبران طالبان و تعیین یک نمایندهٔ ویژه برای افغانستان تصویب کرد.
در این قطعنامه، شورای امنیت ملل متحد از انتونیو گوتیرش، منشی عمومی این سازمان خواست تا نمایندهٔ ویژهٔ را برای ترویج توصیههای فریدون سینیرلی، هماهنگ کنندهٔ ویژه و بارزس مستقل ملل متحد، به ویژه در مورد جنسیت و حقوق بشر معرفی کند.
گروه