واکنش‌ها به دیدار مقام‌های امریکایی با هیات طالبان در قطر

دیدار دپلوماتان امریکایی با هیات طالبان در قطر با واکنش‌های گسترده از سوی فعالان و کاربران شبکه‌های اجتماعی روبرو شده است.

تامس وست، نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده برای افغانستان، رینا امیری، نماینده ویژۀ وزارت امور خارجۀ ایالات متحده در امور زنان، دختران و حقوق بشر افغانستان و کرن دکر، شارژدافیر سفارت ایالات متحده برای افغانستان، به تاریخ ۳۰ و ۳۱ جولای در دوحه،‌ پایتخت قطر، با هیات طالبان به رهبری مولوی امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان دیدار کردند.

وزارت خارجۀ ایالات متحده گفته است که مسایل حقوق بشر، کمک‌های بشری به افغانستان، مبارزه با تروریزم و قاچاق مخدرات، اعتمادسازی و رهایی شهروندان ایالات متحده از قید طالبان از مسایل عمدۀ مورد بحث در این نشست بوده است.

طالبان گفته اند که در این نشست در مورد "اعتمادسازی میان دو طرف و برداشتن گام‌های عملی در این‌ راستا، حذف فهرست‌های سیاه و برداشتن تحریم‌ها، آزاد سازی ذخایر بانک مرکزی افغانستان، حفظ ثبات اقتصادی افغانستان و مبارزه با مواد مخدر" بحث شد.

شماری از فعالان و کاربران شبکه‌های اجتماعی از این نشست و به ویژه اشتراک رینا امیری در آن به شدت انتقاد کرده اند. امیری سال گذشته گفته بود که زمانی با طالبان دیدار و صحبت می‌کند که آن گروه در زمینۀ تامین حقوق زنان و دختران در افغانستان، گام های عملی بردارد.

امیری در چند پیام پیهم درتویتر در مورد دلیل اشتراک خود در این نشست وضاحت داده و گفته است که "بنابر اصرار گستردۀ افغان‌ها و مدافعان حقوق بشر به ضرورت تعامل مستقیم با طالبان در مورد حقوق بشر، به ویژه محدودیت های شدید علیه زنان و دختران" با طالبان دیدار کرده است.

اما شماری از فعالان و جریان‌های سیاسی و مدنی در افغانستان بر رینا امیری تاخته و برخی او را به لابی‌گری برای طالبان متهم کرده اند.

مونسه مبارز، بنیانگذار جنبش اصلی زنان مقتدر افغانستان، گفته است که زنان افغان به امیری وکالت نداده اند تا به نمایندگی از آنان صحبت کند.

مبارز در یک پیام تویتر نوشته است: "رینا امیری نمایندۀ منافع ایالات متحده امریکا در افغانستان است، نه نمایندۀ زنان که قربانی معامله بین امریکا و طالبان شدند. ادعای بانو امیری یک دروغ محض است و هیچ زنان افغانستانی به وی وکالت نداده است که با طالب از آدرس زنان معترض افغانستان صحبت کند."

مختار وفایی، خبرنگار افغان، امیری را به "لابی‌گری" به سود طالبان متهم کرده و پیام‌های وی را در شبکه‌های اجتماعی "گمراه‌کننده" خوانده است.

مینه رفیق، یکی دیگر از فعالان حقوق زنان افغان در تویتر نوشته است: "من، مینه رفیق، به صفت فعال و مدافع حقوق بشر و حقوق زنان افغان، هرگز از رینا امیری نخواسته‌ام که کشورم و مردمم را با طالبان تروریست معامله کند."

حمیرا قادری، فعال مدافع حقوق زنان و نویسندۀ افغان در تویتر نوشته است: "رینا جان، من و تو هر دو با شمار زیاد مدافعان حقوق بشر در هرات تا ساعت یک صبح صحبت کردیم؛ آنان همه از ما (من و تو) خواستند که صدای شان باشیم و با طالبان تعامل نکنیم؛ چرا آرزوهای آنان را آنگونه که خودت و حکومت تان خواست، دستکاری کردید؟"

با اینحال، تامس وست در یک پیام تویتر گفتگوها با نمایندگان طالبان را "مشرح و صریح" خوانده و بر ضرورت تداوم آن برای "حمایت از مردم افغانستان و حفظ منافع" تاکید کرده است.

جبهۀ مقاومت ملی افغانستان که مخالف طالبان است، به جای تعامل سیاسی با طالبان، بر ضرورت حمایت از کسانی تاکید کرده است که بر ضد این گروه می‌جنگند.

علی میثم نظری، مسوول روابط خارجی جبهۀ مقاومت ملی افغانستان در تویتر نوشته است: "تعامل و دیالوگ باید قادر به ترغیب سازمان تروریستی طالبان باشد تا با قبول معیارها و ارزش‌های بین‌المللی، حکومت مشروع را بر مبنای خواست مردم افغانستان ایجاد کنند، تروریزم و افراط‌گرایی را طرد کنند، شواهد چنین تحول باید در سال‌های پسین ظهور می‌کرد."

نظری گفته است که توقع تغییر این گروه از طریق تعامل دپلوماتیک و بدون توسل به فشار نظامی "خواب و خیال" است.

مایکل مک‌کال، رییس کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده از دیدار وست و امیری با طالبان انتقاد کرده و گفته است که امریکا و جهان نباید در زمینۀ عادی‌سازی رژیم طالبان اقدام کند. مک‌کال چند روز پیش با ارسال نامه‌ای به وزیر خارجۀ ایالات متحده با اشاره به ملاقات مقام‌های امریکایی با طالبان در قطر گفته بود: "این ملاقات‌های هفته‌وار بیش از نیاز تعامل بین ایالات متحده و طالبان است."

پس از آنکه طالبان در اگست ۲۰۲۱ دوباره بر افغانستان مسلط شدند، محدودیت‌های شدیدی را بر حق کار و آموزش زنان وضع کردند. آنان دروازه های مکاتب متوسطه و لیسه و دانشگاه‌ها را به روی دختران مسدود کرده و نیز زنان و دختران را از کار در ادارات دولتی و سازمان‌های غیرحکومتی به شمول دفاتر ملل متحد منع کردند.

این گروه همچنان بر سیر و سفر زنان بدون محرم، رفتن زنان به پارک‌های تفریحی، حمام‌های عمومی و کلب‌های ورزشی ممنوعیت وضع کرده و نیز آرایشگاه‌های زنانه را بسته اند.

جامعهٔ بین‌المللی همواره تاکید کرده است که اگر طالبان در پی کسب مشروعیت اند، باید نخست به حقوق بشر به شمول حقوق زنان و اقلیت‌‌ها احترام گذاشته و نیز حکومت همه‌شمول را شکل دهند.