نگرانی اعضای شورای امنیت ملل متحد از وضعیت امنیتی و قانون امر به معروف طالبان در افغانستان

شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه ۱۸ اگست (۲۸ سنبله) نشستی را در مورد بررسی وضعیت در افغانستان برگزار کرد.

روزا اوتنبایووا، رییس دفتر هیات معاونت ملل متحد (یوناما) در این نشست گفت که رویدادهای اخیر امنیتی در کابل و دایکندی، واضح می‌کند که تهدید تروریزم که از افغانستان متوجه منطقه است، کاهش نیافته است.

اوتونبایووا گفت که درحالیکه جهان برای تعامل با حکومت طالبان می‌کوشد، تصامیم حکومت طالبان، به ویژه انفاذ قانون امر به معروف و نهی از منکر این گروه، پیام منفی را در "قبال تعامل واقعی" با خود داشته و به گفتۀ وی نمی‌توان این قانون را نادیده گرفت.

او گفت که این تصامیم، باعث ایجاد فاصله میان طالبان و جهان می‌شود. او افزود که طالبان، بیشتر از رسیدگی به نیازمندی‌های مردم افغانستان بر "صدور پالیسی‌های خشن" تمرکز دارند.

اوتنبایووا با برشمردن کاستی‌های حکومت طالبان، گفت که یوناما متعهد به پیشبرد دستور کاری است که به گفتۀ وی در نشست سوم دوحه بر آن توافق شد. او تشریح داد که این دستور، شامل تعمیق اجماع بین المللی در مورد افغانستان، ایجاد گروه های کاری و حفظ تمام کانال‌های شمولیت با تاکید بر پابندی افغانستان به تعهدات بین المللی اش می‌باشد.

سیما بحوث، مدیر اجرایی بخش زنان سازمان ملل متحد، در این نشست از تاثیرات سوء انفاذ قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان بر زنان یادآوری کرد و گفت که این قانون "فقط زن را از مرد جدا نمی‌سازد، بلکه زنان را از یکدیگر نیز جدا ساخته است".

بحوث گفت که حال زنان در افغانستان، حتا قادر به دیدن یکدیگر نیستند و فقط ۲۲ فیصد زنان قادراند که به شکل روزمره یا هفته وار با زنان خارج از خانوادۀ خود در تماس باشند.

او بر اساس یافته‌های یک نظرسنجی گفت: "۶۴ فیصد زنان، در بیرون از خانه خود را کاملاً ناامن حس می‌کنند...۷۰ فیصد زنان، در خارج از منزل با سورفتارها از سوی اعضای طالبان مواجه اند."

این مقام ملل متحد گفت که وضعیت روانی ۹۰ درصد از زنان و دختران در افغانستان بد است. او گفت: "هشت فیصد از زنان، حداقل یک دختر را می‌شناسند که برای خودکشی کوشش کرده باشد...آنچه وضعیت را وخیم می‌سازد این است که این قانون [امر به معروف و نهی از منکر طالبان] به شکل مبهم نوشته شده است و این سبب می‌شود که این قانون خودسرانه تفسیر و اجرا شود."

در این نشست، مینا، یک پناهجوی افغان که درروند تخلیه از افغانستان، مجبور به ترک کشورش شد، نیز صحبت کرد و به دشوار بودن زندگی زنان در افغانستان تاکید کرد. مینا که فقط با این نام مختصر از وی یاد شد، از نمایندگان کشورهای حاضر در این نشست خواست تا با "خفقان حایل بر زنان" در افغانستان، به گونه "انسانی و مسوولانه" عمل کنند و به آن اولویت بدهند.

نصیر احمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در ملل متحد، در این نشست در واکنش به خطابه‌های نمایندگان کشورها در تقبیح قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان گفت: "قوانین طالبان مغایر با فرهنگ مردم افغانستان و نامانوس با دین است".

فایق گفت که طالبان باید از طریق میکانیزم‌های قانونی، در قبال این تخطی‌های حقوق بشری و حقوق زنان مسوول قرار داده شوند. او گفت که طالبان "مردم افغانستان را گروگان گرفته اند".

نمایندگان برخی از کشورهای حاضر در این نشست، مانند جاپان، بریتانیا، سویس، کوریای جنوبی و اکوادور، از انفاذ قانون امر به معروف و نهی از منکر انتقاد کرده و از وضعیت زنان در افغانستان ابراز نگرانی کردند.

نمایندۀ ایالات متحده نیز در همنوایی با دیگر کشورها، ضمن تقبیح قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان، ابراز داشت که باید هر گونه تعامل با این گروه، بر مبنای تعهدات جهانی افغانستان و به ویژه پابندی به حقوق بشر و حقوق زن استوار باشد.

نمایندۀ فرانسه، انفاذ قانون امر به معروف و نهی از منکر را توسط حکومت طالبان، "مغایر با موافقنامه دوحه" خواند و ابراز داشت که قطعنامه‌های ۲۵۹۳ و ۲۶۸۱ ملل متحد، حاوی تعهدات بین‌المللی است که یکی از آن پابندی به حقوق زن است. او گفت: "طالبان بر هیچ یک از این ارزش ها پابند نیستند."

نمایندۀ فرانسه تاکید کرد که تمکین به حقوق بشر باید اولویت در هر گونه تعامل با طالبان باشد.

نماینده مالتا، از رفتار طالبان با "تاجیک‌ها و هزاره‌ها" در افغانستان ابراز نگرانی کرد و نیز گفت که مالتا از حکومت طالبان می‌خواهد تا به ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان، "اجازۀ سفر" به آن کشور داده شود.

نماینده ایران ضمن ابراز نگرانی از وضعیت امنیت در افغانستان گفت که کشورش نگران فعالیت "شاخه خراسان گروه داعش" است. او از جامعه جهانی خواهان "مبارزه علیه تروریزم" در افغانستان و رهایی سرمایه منجمد شدۀ افغانستان شد.

نماینده پاکستان بیشتر از هر کشور دیگر از وضعیت امنیتی در افغانستان ابراز نگرانی کرد و گفت که "تروریزم تنها و بزرگترین تهدید از افغانستان به سمت پاکستان، منطقه و جهان" است.

او عملکرد طالبان را در مبارزه بر ضد داعش "ناکام" توصیف کرد و نیز ادعا کرد که طالبان به سایر گروه‌های تروریستی چون "القاعده و تحریک طالبان پاکستان" پناهگاه امن فراهم کرده است.

این دپلومات پاکستانی گفت که ؛تی‌تی‌پی با داشتن بیش از ۶۰۰۰ جنگجو و اعضای خانواده هایشان در افغانستان؛ بزرگترین گروه تروریستی فعال در آن کشور است. او هشدار داد که تی‌تی‌پی با استفاده از تسلیحات مدرن بجا مانده از قوای خارجی در افغانستان و به دلیل نزدیک با القاعده به "نایب" این شبکه در منطقه مبدل خواهد شد.

با اینحال، حکومت طالبان در افغانستان، همواره ادعای پاکستان مبنی بر حضور تی‌تی‌پی را در افغانستان رد کرده و گفته اند که مقام‌های پاکستانی نباید بار ناکامی در انجام مسوولیت‌های امنیتی شان را به دوش افغانستان بیاندازند.

حکومت طالبان همچنین انتقاد کشورهای جهان را در مورد قوانین سختگیرانۀ این گروه، به ویژه محدودیت بر آموزش، کار و حضور اجتماعی زنان "موضوع داخلی" افغانستان خوانده و تاکید کرده اند که به هیچ کسی اجازه داده نمی‌شود که در امور داخلی افغانستان مداخله کنند.