هیدر بار، مسوول بخش حقوق بشر و زنان در دیدبان حقوق بشر میگوید که پس از امضای توافقنامهٔ دوحه، طالبان قدرت را بدست گرفتند و به دلیل نقض گسترده حقوق زنان بد ترین بحران حقوق زنان را در جهان به میان آوردند.
توافق نامه صلح دوحه میان طالبان و حکومت امریکا که بتاریخ ۲۹ فبروی ۲۰۲۰ پس از ۱۸ ماه مذاکره در قطر امضا شد، با انتقادات زیادی از سوی نهاد های مدافع حقوق بشر، به ویژه نهاد های مدافع حقوق زنان مواجه شده است.
به اساس این توافقنامه نیروهای خارجی از افغانستان خارج شدند وطالبان دوباره به قدرت برگشتند. این توافق نامه به خاطر بازگشت مجدد طالبان به قدرت مورد انتقادات شدید ملی و بین المللی قرار گرفت. نهاد های مدافع حقوق بشر، عدم حضور و اشتراک زنان در مذاکرات دوحه را یکی از موارد آشکار نقض حقوق زنان دراین توافقنامه عنوان کرده اند.
هیدر بار، مسوول بخش حقوق بشر و زنان در دیدبان حقوق بشر، میگوید: "مذاکراتی که منجر به امضای توافقنامه دوحه شد از منظر حقوق بشر بسیار مشکل ساز بود. اولاً اینکه برای زنان افغان در این روند هیچ نقشی وجود نداشت و آنها از همه بحث ها حذف شدند. این نقض آشکار قطعنامه ۱۳۲۵ شورای امنیت ملل متحد بود که ۲۴ سال قبل تصویب شده است و در آن به صراحت آمده است که زنان حق دارند در تمام مذاکرات صلح و بحثهای مهم درباره آینده کشورشان شرکت کنند."
زمان سلطانی، پژوهشگر بخش جنوب آسیا در سازمان عفو بینالملل میگوید که پس ازامضای توافقنامهٔ دوحه و در نهایت به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، موارد زیادی از نقض حقوق بشر در افغانستان وجود دارد که حاکمیت قانون را در آن کشور زیر سوال میبرد.
او گفت:" ما شاهد گسترش نقض حقوق بشری هستیم، به ويژه نسبت به دختران و زنان در افغانستان. اجازه ندادن به دختران که بالاتر از صنف ششم درس بخوانند میتواند خیلی پیامد جدی و ناگواری برای مردم و آینده افغانستان داشته باشد."
بارعلاوه کرد که از ابتدای مذاکرات واضح بود که طالبان به احترام به حقوق بشر و حقوق زنان اعتقاد ندارند، اما ایالات متحده به گفته های که گویا طالبان تغییر کرده اند، به راحتی باور کرد.
این مقام ملل متحد افزود:" عواقب توافقنامهٔ دوحه دقیقاً همان چیزی بود که مدافعان حقوق زنان در آن زمان پیشبینی میکردند. سرکوب گستردهای حقوق زنان و دختران عمیقاً ادامه دارد که زنان و دختران را در همه عرصه های زندگی شان از حقوق شان محروم میکند. طالبان تقریباً همه موارد از پالیسی های توهینآمیزی را که در دوره اول قدرت شان بر زنان اعمال میکردند، را باز گشتانده اند و بدترین بحران حقوق زنان در سطح جهان را در افغانستان به میان آورده اند."
شهلا فرید، استاد پیشین حقوق در پوهنتون کابل میگوید که یگانه قربانی توافقنامه صلح دوحه زنان و دختران افغان اند که از حقوق شان محروم شدند: "این مواردی بوده است که در توافقنامه دوحه واضحاً به آن پرداخته نشده بود.:
به گفته فرید، دو طرف که ازاین توافقنامه سود بردند، طالبان و ایالات متحده بود، که یکی به قدرت رسید و دیگری نیروهایش را از افغانستان خارج ساخت.
فرید به صدای امریکا گفت:" من فکر میکنم یکی از وضعیت های که بعد از توافقنامهٔ دوحه و به قدرت رسیدن طالبان به میان آمد، این است که در حاکمیت طالبان نقض حقوق بشر صورت میگیرد، دروازه مکاتب به روی میلیون ها دختر افغان بسته است وروی این موضوعات در توافق نامه تماس صورت نه گرفته بود و طالبان تمام حقوق اساسی زنان را نقض کردند."
اکنون که بیشتر از دوسال نیم از حاکمیت طالبان بر افغانستان میگذرد، در موقفگیری سختگیرانهٔ این گروه درباره زنان، حقوق بشر و شیوه حکومتداری شان هیچ تغییر مثبتی رونما نگریده است، بلکه محدودیت ها بیشتر و فضا برای زندگی زنان تنگتر شده است.
اما طالبان همواره از موقف حکومت شان دفاع کرده و میگویند که حقوق زنان در افغانستان در چوکات اسلام تامین است.