هیدر بار، مسوول بخش حقوق بشر و حقوق زنان در سازمان دیدبان حقوق بشر، خواستار توجه جدی حکومتها به وضعیت حقوق بشری دختران و زنان افغان شده و گفته است که جهان باید طالبان را پاسخگو قرار دهد.
به گفتۀ هیدر بار، ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان، در ۱۸ جون، آخرین گزارش خود را به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارایه خواهد کرد که در آن قویاً از طالبان میخواهد که در قبال، جنایات خود علیه زنان و دختران، پاسخگو باشند.
این گزارش "سیستم نهادینهشده تبعیض، جداسازی، بیاحترامی به کرامت انسانی و طرد زنان و دختران" افغانستان را بررسی میکند.
بار ناوقت سه شنبه ۱۱ جون (۲۲ جوزا) با نشر اعلامیهای گفت که وضعیت افغانستان جدیترین بحران حقوق زنان در جهان است و به طور پیوسته در حال بدتر شدن است.
در اعلامیه آمده است: "طالبان همچنان به صدور دستورات توهینآمیز ادامه میدهند و اجرای دستورات موجود را تشدید میکنند. در ماه مارچ، طالبان دستوری صادر کردند که زنان را به دلیل به اصطلاح جرایم اخلاقی، مانند رابطه جنسی خارج از ازدواج و فرار از منزل - اغلب برای فرار از خشونت خانگی - سنگسار میکنند."
پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، زنان و دختران افغان از آموزش فراتر از صنف ششم، از بسیاری از اشکال شغلی، تردد آزاد، اعتراض و زندگی اجتماعی منع شده اند.
به گفتۀ هیدر بار، آنها اغلب خود را به عنوان زندانی در خانههای خود توصیف میکنند – و در چنین شرایطی - تعجبی ندارد که میزان خودکشی در حال افزایش است.
بار گفت که ریچارد بنیت سیستم تبعیضآمیز طالبان را جنایت علیه بشریت میخواند و میگوید که "به خودی خود یک حملۀ گسترده و سیستماتیک علیه کل جمعیت غیرنظامی" افغانستان است.
مسوول بخش حقوق بشر و زنان دیدبان حقوق بشر تاکید کرده که در راستای خواستهای فعالان حقوق زنان افغانستان، گزارشگر ویژه خواستار اقداماتی چون به رسمیت شناختن و تدوین اپارتاید جنسیتی به عنوان یک جنایت بر اساس قوانین بینالمللی است.
همچنان به گفتۀ بار، ریچارد بنیت، از کشورها خواسته است که در محکمۀ بینالمللی عدالت در رابطه با نقض کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان توسط طالبان طرح دعوا راهاندازی کنند و از محکمۀ جزایی بینالمللی در بررسی جنایات طالبان، به شمول جنایت آزار جنسی حمایت کنند.
دیدبان حقوق بشر گفته است که تا زمانی که تا زمانی که پیشرفتهای ثابت، قابل اندازهگیری و تایید شده مستقل، از جمله معیارهای حقوق بشر، بهویژه برای زنان و دختران، وجود نداشته باشد، از عادی سازی و مشروعیتدهی به طالبان اجتناب کنند.
هیدر بار گفت: "زنان و دختران افغان احساس میکنند که توسط جهان فراموش شده اند و گزارش گزارشگر ویژه هیچ شکی در مورد جدی بودن جنایات طالبان علیه آنها باقی نمیگذارد. برای هر حکومتی که ادعا میکند به حقوق زنان اهمیت میدهد باید طالبان را پاسخگو قرار دهد."
این در حالی است که به تازگی ادارۀ زنان ملل متحد گفته است که ظلمی که زنان و دختران افغان از اگست ۲۰۲۱ تجربه میکنند، از نظر مقیاس و تاثیر نسلی بینظیر است.
این ادارۀ ملل متحد گفته است که وضعیت کنونی افغانستان چالشهای بیسابقهای را در سطح جهانی برای انجام مداخلات هدفمند در مورد برابری جنسیتی ارایه میکند.
اداره زنان ملل متحد گفته است در حالی که ظلم مبتنی بر جنسیت برای بینش طالبان برای جامعه اساسی است، زنان افغان به خدمت به جوامع خود و دفاع از حقوق خود ادامه میدهند، طوری که با گذشت نزدیک به سه سال از تصاحب قدرت توسط طالبان، عزم زنان افغان با بدترشدن وضعیت و جایگاه آنها، قویتر میشود.
الیسون داویدیان، نماینده ویژه زنان سازمان ملل متحد در افغانستان گفته است: "زنان افغان مقاومت فوقالعادهای از خود نشان میدهند. در مواجهه با چالشهای باورنکردنی، زنان به اداره سازمانها و مشاغل و ارایه خدمات ادامه میدهند. ما باید روی مقاومت آنها سرمایهگذاری کنیم."
نماینده ویژه زنان سازمان ملل متحد در افغانستان تاکید کرده است که افغانستان باید در صدر اجندای بینالمللی باقی بماند.
در این حال، سازمان دیدبان حقوق بشر سومین نشست نمایندگان ویژه کشورها به میزبانی ملل متحد در دوحه پایتخت قطر را فرصتی برای حمایت از زنان افغان خوانده است.
ملل متحد گفته است که سومین نشست مشورتی نمایندگان ویژۀ کشورها در امور افغانستان، به تاریخ ۳۰ جون و اول جولای در دوحه، پایتخت قطر، به میزبانی منشی عمومی این سازمان، برگزار خواهد شد.
ملل متحد هدف این نشست را افزایش تعامل بینالمللی با افغانستان به "شیوۀ منسجم و هماهنگ" بیان کرده است.