مقامات حکومت طالبان ضمن تاکید بر مهار کردن آبهای افغانستان گفته اند که هنوز این کشور از حقابۀ خود از دریای آمو استفادهٔ کامل نکرده است.
فاروق اعظم، مشاور وزارت انرژی و آب حکومت طالبان امروز دوشنبه ششم نومبر (۱۵ میزان) در نشست "جهانی توسعه آینده اقتصادی افغانستان" خواستار سرمایهگذاری سکتور خصوصی در بخش مهار کردن آبهای این کشور شد.
او گفت: "ما به اندازهای آب داریم که اگر مدیریت شود، تمام همسایهها به ما محتاج خواهند بود".
در همین حال، شیرمحمد عباس ستانکزی، معین وزارت خارجۀ حکومت طالبان نیز گفت که افغانستان مصمم است تا به هر قیمتی آبهایش را با ایجاد بندها، سدها و کانالها مهار و مدیریت کند.
او ایجاد کانال قوشتپه را یکی از اقدامات در راستای مدیریت و استفاده موثر از آب خواند و به کشورهای شمال افغانستان – تاجیکستان، اوزبیکستان و ترکمنستان- اطمینان داد که حکومت طالبان هیچگاه برنامه و طرحی را عملی نمیکند که به ضرر و زیان آنها تمام شود.
ستانکزی تاکید کرد: "ما اکنون با اینکار توانسته ایم که از سهم خود استفاده کنیم، اما ما سهم خود را در دریای آمو کامل نگرفته ایم، افغانستان مطابق اصول بینالمللی ۲۷ تا ۲۸ درصد از این دریا حق و سهم دارد، مکمل استفاده نکرده است".
به گفتۀ او، فاز اول کانال قوشتپه بین ۱۵ تا ۱۶ درصد سهم افغانستان از آب دریای آمو است و در آینده حکومت طالبان در نظر دارد که با تطبیق برنامهها از سهم کامل خود از این آب استفاده کند.
معین وزارت خارجۀ حکومت طالبان گفت که مدتهای زیادی آبهای افغانستان بدون مدیریت به کشورهای همسایه سرازیر میشد، اما به گفتهٔ وی این کشورها "خشنود نیستند و تشکری هم نمیکنند".
این اظهارات مقامات طالبان برای مهار کردن آبها در حالی است که به تازگی مقامات ایرانی در دیدار با عبدالغنی برادر، معاون ریاستالوزرای حکومت طالبان بر تطبیق معاهدۀ آب دریای هلمند تاکید کرده اند.
حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه ایران در دیدار با عبدالغنی برادر موضوع آب و تامین حقابه آن کشور از دریای هلمند را مهم خوانده است.
وزارت خارجۀ ایران ناوقت دیروز یکشنبه با نشر اعلامیهای گفت که امیرعبداللهیان با تاکید بر "حساسیت موضوع آب و تاثیر مستقیمی که بر محیط زیست، زندگی و معیشت مردم دارد"، ایجاب میکند که تامین حقابه ایران به طور ویژه مورد توجه حکومت طالبان قرار گیرد.
همچنان محمد مخبر، معاون رییس جمهور ایران در دیدار با عبدالغنی برادر گفته است که هر دو کشور باید به "اجرای توافقنامهها متعهد باشند" و مشترکاً برای حفظ محیط زیست و به ویژه مدیریت خشکسالی و آب با یکدیگر کار کنند.
پیش از این، شوکت میرضیایف، رییس جمهور اوزبیکستان، از راهاندازی کانال قوشتپه در شمال افغانستان ابراز نگرانی کرده و آن را عامل اساسی برای تغییر تعادل آب آسیای میانه خوانده است.
میرضیایف، به تاریخ ۱۵ سپتمبر(۲۳ سنبله) در سخنرانی خود در پنجمین اجلاس کشورهای آسیای میانه در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، گفته بود: "راه اندازی این کانال میتواند رژیم و تعادل آب در آسیای میانه را به طور اساسی تغییر دهد."
او همچنان خواستار تشکیل یک گروه کاری مشترک برای بررسی همه جوانب ساخت کانال و تاثیر آن بر رژیم آبی دریای آمو شده بود.