اسکندر مومنی، منشی عمومی اداره مبارزه با مواد مخدر ایران، از افزایش تولید قابل توجه مواد مخدر صنعتی در افغانستان اظهار نگرانی کرده و آن را تهدیدی برای همه کشورها خوانده است.
خبرگزاری فارس ایران به نقل از مومنی گزارش داده که گفته است هیچ چشم‌اندازی روشنی برای کاهش تولید مواد مخدر در دنیا و افغانستان وجود ندارد.
او با اشاره به ادعاى طالبان مبنى بر کاهش کشت کوکنار گفته است: "ما از هر گونه تلاش که منجر به کاهش کشت موادمخدر در افغانستان بشود، استقبال می‌کنیم اما شواهد حاکی از کاهش تولید موادمخدر در این کشور نیست و حتا تولید موادمخدر صنعتی نیز در آن افزایش قابل توجهی داشته است و این خطر جدی برای همه کشورها می‌باشد."
ایران در حالی نگران افزایش تولید مواد مخدر صنعتی در افغانستان است که بر اساس یک سروی تازۀ دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) در سال ۲۰۲۳ از ۲۳۳هزار هکتار مزارع کوکنار در افغانستان تنها ده هزار و ۸۰۰ هکتار زمین کوکنار کشت شده است که کاهش ۹۵ درصدی را نشان می‌دهد.
این سروی که به تاریخ چهارم نومبر (۱۴ عقرب) نشر شد، نشان می‌دهد که کاهش در کشت کوکنار سبب کاهش ۹۵ درصدی عرضهٔ تریاک نیز شده است و تولید تریاک که سال گذشته ۶۲۰۰ تن بود امسال به ۳۳۳ تن رسیده است.
بر اساس این سروی، قاچاق و استفاده از هرویین ممکن است از افغانستان کاهش یابد، اما تولید بدیل‌های مضر برای هرویین مانند فنتانیل و مواد مخدر مصنوعی را تشویق می‌کند.
بر بنیاد این سروی، تعداد قاچاقچبران مواد مخدر مصنوعی متامفتامین افزایش یافته است و در عین حال با آنکه میزان مصرف مواد مخدر در افغانستان بالا است، بر اساس شواهد، هنوز امکانات برای درمان معتادان محدود مانده است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد به تاریخ دهم سپتمبر (۱۹ سنبله) با نشر گزارشی از تغییر شکل مواد مخدر در افغانستان خبر داده و از تولید سریع متامفتامین در افغانستان و افزایش قاچاق آن در داخل این کشور و کشورهای منطقه هشدار داده بود.
بر اساس این گزارش، قاچاق متامفتامین در افغانستان و کشورهای همسایه نزدیک به دوازده برابر افزایش یافته است.
گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد گفته است که قاچاق متامفتامین نشان‌دهنده گسترش سریع تولید مواد مخدر و تغییر شکل احتمالی بازارهای غیرقانونی مواد مخدر است.
این در حالی است که هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان به تاریخ سوم اپریل ۲۰۲۲ با صدور فرمانی کشت کوکنار را ممنوع قرار داد و استعمال و انتقال، خرید و فروش، واردات و صادرات و کارخانه‌های تولید هرگونه مواد نشه‌آور را به گونۀ جدی منع کرد.
او در این فرمان هشدار داد که با متخلفین مطابق شریعت برخورد خواهد شد و کشتزارهای آنان نیز نابود می‌شود.