تردید کابل در پذیرش پیشنهاد میانجیگری صلح اسلام آباد

روابط کابل و اسلام آباد در یک سال گذشته با نوسانات کم سابقۀ همراه بوده است.

اخیراً نواز شریف، صدراعظم پاکستان، گفت که کشورش آماده است تا برای از سرگیری مذاکرات صلح میان نمایندگان حکومت افغانستان و گروه طالبان تلاش و پا در میانی کند.

ولی مجیب الرحمان رحیمی، سخنگوی رئیس اجرائیه حکومت افغانستان، می گوید که تصمیمی در مورد اینکه آیا مذاکرات به میانجگری اسلام آباد قبول و یا رد شود، اتخاذ نه شده است.

آقای رحیمی گفت: " تا حال حکومت افغانستان در مورد اینکه مذاکرات با میانجگری پاکستان آغاز شود یا خیر، تصمیمی نگرفته است و عملکرد های پاکستان در چند ماه گذشته، شک و تردید های جدی را د رمورد صادقت پاکستان در مورد میانجگری روند صلح به وجود آوده است."

در همین حال، حکومت افغانستان و شماری از تحلیلگران می گویند که در یک سال گذشته، فقط در ادبیات مقامات اسلام آباد تغییر آمده، ولی در عمل، حمایت پاکستان از گروه های دهشت افگن همچنان ادامه داشته است.

آقای رحیمی همچنین به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که در بیش از یک سال گذشته، اسلام آباد فقط در گفتار خود تغیر آورده، اما در عمل، آن کشور نه تنها به روند صلح افغانستان کمک نکرده، بلکه به حمایت اش از گروه های دهشت افگن نیز ادامه داده است.

آقای رحیمی افزود: "در سطح گفتار، اعلامیه ها و دیدار ها، ما شاهد تغییر در گفتار و تعهدات مقامات پاکستانی بوده ایم، ولی گام های عملی در راستای مبارزه بر ضد دهشت افگنان به خصوص شبکۀ حقانی که در حملات دهشت افگنی افغانستان دست بالای داشته است، شاهد نبوده ایم."

شک در مورد نیت پاکستان

محمد اسماعیل قاسمیار، رئیس روابط بین المللی شورای عالی صلح افغانستان، نیز تائید می کند که گفتار و کردار اسلام آباد با روند صلح افغانستان مطابقت ندارد.

آقای قاسمیار گفت: "متاسفانه، در عمل همکاری آنان ]پاکستان[ ثمر نداشته، لهذا به مشکل می توان نیت خیر آنان را ارزیابی کرد."

ولی آیا پاکستان خواهان صلح در افغانستان است یا خیر؟ وحید مژده، تحلیلگر سیاسی افغان، فکر می کند که اسلام آباد می خواهد در افغانستان صلح تامین شود، ولی صلح که مطابق به معیار های که اسلام آباد تعیین می کند باشد—نه به گونه یی که مردم و حکومت افغانستان خواهان آن است.

آقای مژده گفت: " پاکستان خواهان صلح است؛ در این شکی نیست. اما صلح که خودش می خواهد. صلح که پاکستان می خواهد این است که تعدادی طالبان را که تاثیر گذار نیستند، وارد میز مذاکره با حکومت افغانستان کند، ولی اکثریت طالبانی که در نقاط مختلف افغانستان فعال اند، بیرق داعش را بلند کنند."

آقای مژده همچنین گفت که با این کار، پاکستان از یک سو میخواهد فشار جامعه بین المللی را بالای خود کاهش دهد و از سوی دیگر به حکومت افغانستان بگوید که منبع داعش در شرق میانه است—نه در پاکستان.

بالاخره حکومت افغانستان با میانجگری پاکستان روی میز مذاکره با طالبان خواهد نشست؟ ودیر صافی، استاد روابط بین المللی در پوهنتون کابل، با استناد به اظهارات اخیر رئیس جمهور افغانستان می گوید که چنین چیز حد اقل دشوار به نظر می رسد.

آقای صافی گفت: " از اظهارات اخیر آقای اشرف غنی چنین به نظر می رسد که وقایع اخیر که در هفته های گذشته در افغانستان رخ داد، عصبی بود و گفت که دیگر ما نشست با طالبان را از پاکستان انتظار نداریم و می خواهیم که خود پاکستان موضوع را با ما یک طرفه کند."

نوسانات در روابط کابل و اسلام آباد

در بیش از یک سال گذشته، روابط میان کابل و اسلام آباد شاهد نوسانات کم سابقۀ بوده است. محمد اشرف غنی در هفته های اول کاری اش به حیث رئیس جمهور افغانستان در حالیکه انتظار برده می شد در اولین سفر خارج از کشور به هند برود، کشوری که حدود دو میلیارد دالر در باز سازی کمک کرده است، سفر به اسلام آباد را ترجیع داد. موضوع عمدۀ مطرح بحث آقای غنی با مقامات پاکستان، روند صلح با طالبان بود، طالبانی که گفته می شود از حمایت مالی و نظامی اسلام آباد برخوردار است.

به تعقیب آن، رفت و آمد های دیپلوماتیک میان کابل و اسلام آباد برای چندین ماه ادامه یافت. حتا اولین دور مذاکرات صلح میان نمایندگان حکومت وحدت ملی و طالبان به میانجیگری پاکستان در آن کشور راه اندازی گردید. ولی پس از رویداد های خونین در کابل و شماری از ولایات افغانستان، لحن و موقف گیری های رهبران کابل در برابر اسلام آباد به گونۀ جدی تغییر کرد.

رهبران حکومت وحدت ملی به شمول رئیس جمهور و رئیس اجرائیه افغانستان به صراحت اعلام کردند که "فابریکه های که بم و انتحاریی در پاکستان تولید می کنند، در افغانستان فجایع خونین می آفریند."

حکومت افغانستان و تحلیلگران سیاسی و نظامی همواره ادعا کردند که پاکستان از طالبان و سایر همکاران آن گروه حمایت مالی، اکمالاتی و نظامی می کند، ادعای که از سوی پاکستان به صورت دوامدار رد شده است.

شماری از کارشناسان سیاسی با اعتقاد بر اینکه طالبان مورد حمایت همه جانبۀ اسلام آباد است، تاکید می کنند که به جای مذاکره با گروه طالبان، به صورت مستقیم با مقامات پاکستانی مذاکره کنند و مشکلات که میان دو کشور موجود است، حل گردد و از این طریق ثبات در افغانستان تامین گردد.