قصر سفید: بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران در آیندۀ نزدیک غیرمحتمل است

ایالات متحده هرگونه احتمال توافق هسته‌ای با ایران در آیندۀ نزدیک را رد کرد و گفت که مذاکرات در این مورد که از دیرباز جریان دارد بسیار به کندی پیش می‌رود.

جان کربی، سخنگوی قصر سفید روز پنجشنبه ۱۳ اکتوبر (۲۱ میزان) به خبرنگاران گفت: "این به این معنا نیست که ما نمی‌خواهیم شاهد اجرای مجدد توافق هسته‌ای باشیم، البته که می‌خواهیم، اما در موقعیتی نیستیم که ... این یک نتیجه محتمل در آیندۀ نزدیک باشد."

توافق هسته‌ای ایران قرار بود در ماه مارچ سال روان میلادی احیا شود. اما پس از ۱۱ ماه مذاکرات غیر مستقیم میان ایالات متحده و ایران در ویانا، پایتخت اتریش، احیای این توافق پس از آن به هم ریخت که تهران اصرار کرد تا ایالات متحده، نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی حذف کند.

از سوی دیگر اعتراضات به مرگ مهسا امینی تلاش‌های دپلوماتیک برای احیای توافق هسته‎ای ۲۰۱۵ بین ایران و قدرت های بزرگ را نیز تحت شعاع قرار داده است.

اعتراضات در ایران پس از آن آغاز شد که مهسا امینی به دلیل آنچه که بی‌حجابی عنوان شده، از سوی پولیس "گشت ارشاد" توقیف و سپس در نظارت پولیس جان باخت. طی این اعتراضات ده‌ها تن کشته و صدها نفر بازداشت شده اند.

آقای کربی گفت: "آنچه که ما روی آن تمرکز کرده‌ایم این است که رژیم (ایران) را در قبال کارهایی که با این معترضان سیاسی بی‌گناه انجام می‌دهد، پاسخگو قرار دهیم. "

در همین حال جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات متحده به تاریخ چهارم اکتوبر (۱۲ میزان) ایران را به "ریاکاری" متهم کرد و گفت که به خاطر سرکوب مرگ‌بار اعتراضات به دنبال مرگ مهسا امینی، بر ایران فشار‌ها را افزایش خواهد داد.

رییس جمهور امریکا افزود که به شدت نگران گزارش‌های مربوط به تشدید سرکوب معترضان است و گفت که واشنگتن در کنار "همه شهروندان ایران که با شجاعت خود به جهان الهام می‌بخشند" می‌ایستد.

اتحادیه اروپا در ماه اگست پیش نویس نهایی متن اصلاح شده توافق هسته‌ای را ارایه کرد، اما به دلیل اختلافات کلیدی بین تهران و واشنگتن و ناظران هسته‌ای سازمان ملل متحد، پیشرفتی در زمینه صورت نگرفت.

سخنگوی قصر سفید گفت که رییس جمهور جو بایدن "متعهد است که به ایران اجازه ندهد تا به سلاح هسته‌ای دست یابد،" اما به گفتۀ وی آقای بایدن باورمند است که دپلوماسی بهترین راه برای دستیابی به نتیجهٔ مطلوب است.

کربی گفت: "این بار، ایرانی‌ها با خواسته‌های غیرمنطقی بازگشته‌اند که بسیاری از آنها ربطی به خود توافق ندارند."

این در حالی است که ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجهٔ ایران در اوایل ماه جاری گفت که این توافق همچنان می تواند احیا شود و کار روی آن ادامه دارد.

توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ میلادی میان ایران و پنج عضو دایمی شورای امنیت سازمان ملل متحد -ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه - به اضافۀ آلمان منعقد شد و بر اساس آن تعزیرات اقتصادی که بر ایران وضع شده بود، تا حدی لغو شد و در عوض، تهران فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کرد.

اما دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحده، در ماه می ۲۰۱۸ میلادی به طور یکجانبه از این توافق بیرون شد و تعزیرات شدید اقتصادی را بار دیگر بر ایران وضع کرد، اقدامی که موجب شد تهران نیز از تعهدات این توافق خود را عقب بکشد و غنی سازی یورانیم را به مقیاس بلندتری که در توافقنامه محدود شده بود، از سر بگیرد.