فعالان حقوق زن: جامعه جهانی مسوول نقض حقوق بشری در افغانستان است

شماری از مدافعان حقوق زن در واکنش به اظهارات اخیر رینا امیری، نمایندۀ وزارت خارجۀ ایالات متحده در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان، می‌گویند که امریکا و حامیانش در قبال وضعیت کنونی، به ویژه نقض حقوق بشری، در افغانستان مسوول اند.

خانم امیری روز دوشنبه دوم جنوری در تویتی خطاب به زنان و دختران افغانستان نوشته بود: "من صدای شما را می‌شنوم، در کنار تان ایستاد می‌شوم و تمام تلاش خود را برای حمایت از دسترسی شما به تحصیل و کار انجام خواهم داد تا شما بتوانید ضروریات خانواده‌های خود را تامین کرده و به طور معنادار به یک افغانستان صلح‌آمیز و با ثبات مشارکت نماييد."

اما مولوده توانا، یکی از مدافعان حقوق زن، به صدای امریکا گفت که ایالات متحده و حامیانش، در یک شرایط بسیار بد افغانستان را به یک گروه "تروریستی" تحویل دادند و از همین‌رو آنچه این کشور از رهگذر نقض حقوق بشری شاهد است، آنها مسوول اند.

توانا افزود: "این‌ها با نشر تویت‌ها یا پیام‌ها می‌خواهند همان مسوولیت خود را رفع بکنند، در حالی که با نشر همچون تویت‌ها هیچ درد مردم دوا نمی‌شود و مسوولیتی را که آنها در قبال مردم دارند، متاسفانه فراموش کردند و اصلاً توجه به وضعیت ندارند."

معصومه حسینی، یکی از فعالان دیگر حقوق زن، روز سه‌شنبه سوم جنوری (۱۳ جدی) به صدای امریکا گفت در شرایطی که هر روز محدودیت‌ها بر زنان افغانستان بیشتر می‌شود، "خانم رینا امیری، بازیگری سیاسی بیش نیست."

حسینی افزود: "مهم اینجا است که ما در شرایط دشوار و بد با زنان افغانستان کار عملی داشته باشیم، در صورتیکه هیچ کاری عملی نداشتیم، هر واکنش رینا امیری وضعیت را برای زنان افغانستان تنگ‌تر و بدتر ساخت نه بهتر."

او گفت که خانم امیری از این پس صدای زنان افغان نباشد، زنان افغانستان به چنین صداها نیاز ندارند و در شرایط سخت و دشوار کنونی افغانستان، روزی زنان این کشور صدای خودشان خواهند بود.

شیبا رووفی، مدافع حقوق زنان، گفت که زنان افغانستان کارکرد پانزده ماهۀ رینا امیری را متوجه شده اند و مدعی شد که او "برای طالبان لابی می‌کند".

به گفتۀ او، خانم امیری خطاب به زنان افغانستان می‌گوید که شما در مقابل طالب بایستید، در صورتیکه دست همه خالی است و "ایستادگی چه معنایی دارد؟"

رووفی افزود: "من منحیث یک زن که در داخل افغانستان زندگی می‌کنم و فضای زندگیم فوق‌العاده تنگ شده، خطاب به رینا امیری می‌گویم که اگر از زنان افغانستان نمایندگی می‌کنی، باید صاف و ساده در مقابل گروه تروریست ایستاد شوی و لابی‌گری طالب را نکنی، به مردم افغانستان خدمت کنی."

این فعال حقوق زن گفت که اگر جامعۀ بین المللی در راس ایالات متحده می‌خواهد کاری برای مردم افغانستان انجام دهد، باید گروه طالبان را از سر راه آنان بردارند و سپس برای آیندۀ افغانستان یک نظام سنجیده شده به میان آید.

اما نایره کوهستانی، فعال حقوق زن، نظر دیگری دارد. او معتقد است که نمایندۀ وزارت خارجۀ ایالات متحده در امور زنان و حقوق بشر در افغانستان، نسبت به زنان افغانستان "احساس پاک" دارد، اما چنین احساسی برای زنان افغانستان ممد واقع نمی‌شود.

کوهستانی افزود: "او (رینا امیری) آدرس بسیار قوی دارد، جایگاه بسیار قوی دارد، از موقف و آدرس زنان افغانستان به او سمتی که داده شده، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد و کاری که می‌کند، در حد محکوم‌کردن و تقبیح‌کردن نباشد."

به باور این فعال حقوق زنان، امیری می‌تواند با انسجام فشارهای بین‌المللی بر طالبان وضعیت را بهبود بخشد، چون به گفتۀ او، نظام طالبان از روزی که حاکم شده در صدد حذف زنان افغانستان است و زنان با این گروه تعامل نمی‌توانند.

کوهستانی تاکید که اگر امیری برای زنان و حقوق بشر گماشته شده، باید به گونۀ عملی برای زنان افغانستان کاری انجام دهد و برای بهبود وضعیت مردم افغانستان به ویژه زنان و دختران به آدرس‌های معتبر که دسترسی دارد، دادخواهی کند.

این در حالی است که اخیراً ایالات متحده بار دیگر تاکید کرد که در هر تعامل موجود با طالبان، حقوق بشر در صدر قرار داشته و به گفتۀ سخنگوی وزارت خارجۀ امریکا، تا زمانی که طالبان به تعهدات شان عمل نکنند، امریکا آمادۀ بهبود روابط با آن گروه نیست.

منع آموزش مکاتب دختران، بستن مراکز آموزشی، ورزشگاه‌ها، حمام‌ها و پارک‌های تفریحی به روی زنان و دختران، منع سفر بدون محرم، ممنوعیت تحصیلات عالی و کار در سازمان‌ها و نهادهای غیرحکومتی از جمله محدویت‌های عمدۀ طالبان است که از اگست ۲۰۲۱ به این طرف بر زنان افغانستان وضع شده است.

این محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها از سوی طالبان بر حقوق و آزادی‌های فردی و مدنی زنان با واکنش گستردهٔ بین‌المللی روبرو شده و ملل متحد و شمار زیاد کشورهای جهان از پیامدهای ناگوار آن هشدار داده اند.