وزارت خارجۀ حکومت طالبان می‌گوید که امیرخان متقی، سرپرست این وزارت و حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران، برعلاوۀ مسایل دیگر در مورد توزیع آب دریای هلمند گفتگو کردند.
در این گفتگوی تلیفونی که ناوقت روز چهارشنبه ۱۷ می (۷ ثور) صورت گرفت، دوجانب دربارۀ تجارت، برق، راه آهن، مرز مشترک، آب و زندانیان افغان در ایران بحث کردند.
وزارت خارجۀ حکومت طالبان در اعلامیه‌ای گفته است: "همچنان ایشان (متقی) ضمن شرح مشکلات کم‌آبی و کاهش بارندگی‌ها در مناطق غربی کشور، در مساله آب بر موقف رسمی جانب افغانستان در چارچوب موافقتنامه موجود بین دولتین، تاکید داشتند".
وزارت امور خارجه ایران نیز با نشر اعلامیه‌ای گفته است که در این گفتگوی تلیفونی امیرخان متقی و حسین امیر عبداللهیان، موضوع آب هلمند نیز در کنار سایر موضوعات مورد بررسی قرار گرفت.
در اعلامیه آمده است: "داکتر امیر عبداللهیان در این گفتگوی تلیفونی، تاکید سرپرست وزارت خارجه افغانستان بر پایبندی هیات حاکمه افغانستان بر حقابه ایران را مثبت ارزیابی کرده و در عین حال اظهار داشت، رهاسازی آب از سوی افغانستان و تامین حقابه ایران به صورت عملی، مطالبه جدی جمهوری اسلامی ایران است و این امر در مناسبات فیمابین تاثیر دارد".
وزیر خارجۀ ایران مدعی شده است که تامین‌نشدن حقابۀ ایران از آب دریای هلمند و خشکسالی ناشی از آن منجر به مشکلات فراوان مردم سیستان و بلوچستان ایران شده است.
پیش از این گفتگو، مقامات ایران در اوایل ماه ثور در گفتگو با ایرنا، خبرگزاری دولتی آن کشور بر سهم حقابۀ ایران از آب دریای هلمند تاکید کرده بودند.
عبداللهیان گفته بود که برای به دست آوردن حقابۀ ایران از دریای هلمند، گزینه‌های پیشنهادی ممکن در دست است.
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ تفاهمنامۀ توزیع آب هلمند را امضا کردند که بر اساس آن افغانستان باید سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب دریای هلمند را به ایران بدهد.
در تازه‌ترین تماس تلیفونی وزیر خارجه ایران نیز گفته است که تمامی موارد این تفاهمنامه به گونۀ کامل و دقیق باید اجرایی شود. بر اساس اعلامیۀ وزارت خارجۀ ایران، عبداللهیان به امکان بازدید یک کمیتۀ تخنیکی مشترک دو کشور از وضعیت آب دریای هلمند نیز تاکید کرده است.
حکومت‌های پیشین افغانستان گفته اند که در سال‌های گذشته بیش از میزانی که در توافقنامه مشخص شده، آب دریای هلمند به ایران سرازیر شده است.
بر اساس اظهارات مقامات سابق، چهار دهه جنگ و عدم مدیریت آب در افغانستان باعث شده سالانه حدود ۲.۵ میلیارد متر مکعب آب به ایران سرازیر شود.
در این حال، طی سال‌های اخیر سدهای برق در امتداد این دریا ساخته شده و از سوی دیگر بیشتر مناطق افغانستان از جمله ولایات جنوب غربی و جنوبی چندین سال است که تحت تاثیر خشکسالی مداوم قرار دارند و سطح آب به مقدار زیاد کاهش یافته است.
بند کمال خان در مرز ایران نیز که توسط محمداشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان در ماه مارچ ۲۰۲۱ افتتاح شد، در امتداد این دریا ساخته شده است.
برخی از کارشناسان سیاسی معتقد اند که طالبان برای حفظ روابط خوب با ایران در تلاش استند و به همین دلیل در مقایسه با حکومت گذشته، موضع آنها در مورد مساله آب هلمند اندکی ملایم‌تر است.
