نظامیان پیشین زن: تحت حاکمیت طالبان زندگی نگران‌کننده و دشواری داریم

زنان و دخترانی که در نظام قبلی عضو نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان بودند، می‌گویند که اکنون تحت حاکمیت طالبان زندگی مملو از "مشکلات و واقعاً نگران‌کننده" دارند.

سلما (نام مستعار) که قبلاً در صفوف نیروهای امنیتی پیشین شامل بود، به صدای امریکا گفت که سرنوشت زنان و دختران نظامی پس از سقوط افغانستان به دست طالبان، ناروشن است.

او با اشاره به اینکه طالبان پس از تصرف کابل "عفو عمومی" اعلام کردند، گفت که این وعدۀ طالبان "دروغ" بود و اکنون نظامیان پیشین با مشکلات بد اقتصادی، روحی و روانی سردچار استند.

این نظامی پیشین افزود: "نظامیان پیشین واقعاً به فراموشی سپرده شدند، در طی دو سال، ما نظامیان پیشین به اندازه ۲۰ سال، درد، رنج، فقر، بیچارگی و آوارگی را کشیدیم. نظامیان در زیر حکومت طالبان با چالش‌های اقتصادی و تهدیدات امنیتی روبرو استند و کسی صدای آنها را نمی‌شنود".

به گفتۀ زنانی که قبلاً عضو نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان بودند، اکنون در تنگنای اقتصادی قرار گرفته اند، در حالی که اکثریت شان نان‌آور خانواده استند.

سلما گفت: "امروز با فقر و بیچارگی دست و پنجه نرم می‌کنند. نه راهی برای رفتن به جایی را دارند و نه جایی برای ماندن در افغانستان را که زندگی خود را پیش ببرند".

او از جامعۀ جهانی خواست که به داد نظامیان پیشین برسد و آنان را از وضعیت نگران‌کنندۀ کنونی نجات بدهند.

فریده (نام مستعار) یکی دیگر از اعضای پیشین نیروهای امنیتی و دفاعی نظام قبلی افغانستان گفت که تحت حاکمیت طالبان، تهدید جانی و شکنجه نظامیان پیشین وجود دارد.

او از تیرباران‌شدن دو تن از نظامیان پیشین مرد یاد کرد و گفت که هردو همکارش را طالبان محاکمۀ صحرایی کردند و به زندگی شان خاتمه دادند.

فریده افزود: "طالبان می‌گویند که عفو عمومی اعلام کرده ایم، کدام عفو هر روز دم دروازه پولیس‌های (سابق) می‌آیند، به هر بهانه‌ای آنها را می‌کشند، هیچ عفو عمومی نیست، همه‌اش دروغ است".

این نظامی پیشین از جامعه جهانی، سازمان ملل متحد و کشورهای ابر قدرت خواست تا طالبان را حمایت مالی و سیاسی نکنند، در میز مذاکرات همراه طالبان ننشینند و طالبان را به رسمیت نشناسند.

در این حال، یک گزارش را کمیتۀ حمایت از نظامیان پیشین جنبش شنبه‌های ارغوانی نیز در مورد زنانی که در نظام قبلی در صفوف پولیس، اردو و امنیت ملی وظیفه اجرا می‌کردند، تهیه کرده است.

مریم معروف آروین، رییس این جنبش به صدای امریکا گفت که نظامیان پیشین هم از زنان و مردان نیز عضو این کمیته استند.

او گفت که در بیشتر از دو سال گذشته به نظامیان پیشین توجه نشده است و کمیتۀ حمایت از نظامیان پیشین در جنبش شنبه‌های ارغوانی می‌خواهد صدای برای آنان باشد.

در گزارش آمده است: "این زنان نه تنها با چالش‌ فقر دست و پنجه نرم می‌کنند، بلکه با تهدیدات قابل توجهی برای امنیت و رفاه خود نیز روبرو استند. سلامت روان این زنان بدون شک به دلیل تجارب آسیب‌زا که متحمل شده اند، در خطر است".

گزارش گفته است که خدمت در اردو یا نیروی پولیس در یک کشور جنگ‌زده مانند افغانستان می‌تواند منجر به مشکلات روانی مختلفی از جمله اختلال استرس پس از سانحه، اضطراب، افسردگی و سایر شرایط مرتبط شود. بر اساس گزارش، تغییر ناگهانی قدرت و ترس از انتقام از سوی طالبان می‌تواند این چالش‌های بهداشت روانی را تشدید کند.

کمیتۀ حمایت از نظامیان پیشین در شنبه‌های ارغوانی می‌گوید: "عدم دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، تحصیلی و فرصت‌های شغلی می‌تواند به احساس ناامیدی و ناامیدی منجر شود و شرایط سلامت روان آنها را بدتر کند. علاوه بر این، ایدیولوژی و رفتار ظالمانه طالبان با زنان، امنیت و رفاه آنها را تهدید می‌کند".

گزارش جنبش شنبه‌های ارغوانی همچنین گفته است که ترس از مواجه شدن با انتقام‌جویی بخاطر خدمات گذشته یا دفاع از حقوق خود می‌تواند منجر به افزایش اضطراب و آسیب در نزد این زنان شود.

گزاش تاکید کرده است که رسیدگی به نیازهای بهداشت روانی این زنان نیازمند توجه و حمایت فوری جامعه جهانی است.

در این گزارش آمده است: "سازمان‌های بشردوستانه، دولت‌ها و سازمان‌های غیردولتی باید برای ارایه خدمات سلامت روان، از جمله مشاوره و درمان، همکاری کنند تا به این زنان کمک کنند تا با تجارب آسیب‌زای خود کنار بیایند. علاوه بر این، باید تلاش هایی برای تضمین امنیت و حفاظت از حقوق آنها، از جمله حمایت از مشارکت آنها در هر گونه روند صلح و آشتی آتی صورت گیرد".

گزارش در حالی از وضعیت نظامیان پیشین به ویژه زنان و دخترانی که در صفوف نیروهای امنیتی و دفاعی سابق خدمت کرده اند، نگرانی کرده است که یک گزارش تازۀ دفتر هیات معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) نشان می‌دهد که در دو سال گذشته طالبان بیش از ۲۰۰ کارمند ملکی و نظامی حکومت پیشین را بدون محاکمه کشته اند.

دفتر هیات معاونت ملل متحد در افغانستان گفته است: "حداقل ۸۰۰ مورد از قتل‌های فراقانونی، دستگیری و بازداشت خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری و ناپدید شدن اجباری ثبت شده که علیه افراد وابسته به نظام قبلی، جمهوری اسلامی افغانستان و نیروهای امنیتی آن انجام شده است."

ولکر ترک، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد از مقامات حکومت طالبان خواست که یافته‌های این گزارش را به گونۀ دقیق بررسی کنند و با مهار نقض بیشتر حقوق بشر و محاکمۀ عاملان آن، به مکلفیت‌ها و مسوولیت‌های شان به قوانین بین‌المللی حقوق بشر پابندی نشان دهند.

روزا اوتنبایووا، نماینده خاص منشی عمومی سازمان ملل متحد برای افغانستان و رییس یوناما از اینکه "عفو عمومی" رهبر طالبان به گونۀ کامل عملی نمی‌شود، انتقاد کرده و گفته است که در حاکمیت طالبان مصوونیت از مجازات در قبال نقض حقوق بشری افراد حاکم است.

او تاکید کرده گفت: "مقامات حاکم [طالبان] باید تعهد واقعی خود را به عفو عمومی نشان دهند. این یک گام مهم در تضمین چشم‌اندازهای واقعی برای عدالت، آشتی و صلح پایدار در افغانستان است."

دیدبان حقوق بشر نیز در بیانیه‌ای امروز سه شنبه ۲۲ اگست (۳۱ اسد) گفت که کشتارهای انتقام‌جویانه طالبان در افغانستان پایانی ندارد.

پترشیا گاسمن، مسوول بخش آسیایی این سازمان، با استناد به گزارش اخیر سازمان ملل متحد که اعدام‌های فراقانونی و ناپدید شدن‌های اجباری را تحت حاکمیت طالبان مستند می‌کند، گفت که پس از تسلط طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، نیروهای این گروه به کشتارهای انتقام‌جویانه و ناپدیدشدن اجباری افسران پولیس، اردو و امنیت ملی سابق اقدام کردند.

به گفتۀ گاسمن، با سپری‌شدن دو سال از حاکمیت طالبان، چنین تخلفات شدید متوقف نشده است.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان گزارش یوناما را بی‌اساس خوانده و گفته است که عفو عمومی "به طور عمومی" عملی شده است. اما او برخی موارد انتقام‌های شخصی و نامعلوم را رد نکرده است.