حکومت طالبان در واکنش به انتشار ویدیویی از ضرب و شتم و شکنجه یک مهاجر افغان توسط پولیس ایران گفته است که تهران چنین رفتاری را با مهاجران افغان باید پایان دهد.
وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان جمعه نهم اگست (۱۹ اسد) با نشر خبرنامه‌ای گفته که اخیرا گزارش‌هایی مبنی بر "بدرفتاری با افغان‌ها در ایران" منتشر شده و "تصاویر دلخراش زیادی" در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که سبب "نگرانی شدید" این وزارت شده است.
وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان تاکید کرده است: "ضمن قدردانی از میزبانی ایران در ۴۰ سال گذشته، انتظار دارد که این کشور مانند گذشته در قبال مهاجران صبر و تحمل داشته باشد، به مشکلات مهاجران رسیدگی کند و به خشونت با آنان پایان دهد."
همچنان این وزارت، اخراج اجباری مهاجران را برخلاف اصول اسلامی، بین‌المللی و همسایگی خوانده و گفته است که در این راستا باید برنامه‌های تشویقی با هماهنگی بین دو کشور ایجاد شود تا به هدف [خروج مهاجران از ایران] دست یافت.
در عین حال وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان از مهاجران افغان خواسته است که "داوطلبانه و با عزت" به کشور خود بازگردند.
در خبرنامه از مهاجران خواسته شده است: "اگر [افغان‌ها] در ایران زندگی می‌کنند نیز تمام قوانین کشور میزبان را در نظر گرفته و به آن احترام بگذارند".
طالبان گفته اند طوری که حکومت این گروه خواهان روابط خوب با همه کشورهای همسایه است، از آنها می‌خواهد مواردی را از بین ببرند که به روابط دو کشور لطمه می‌زند و یا زمینه تبلیغات نادرست در برخی جهات را فراهم می‌کند.
این در حالی است که طی روزهای پسین در ویدیویی که در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، چند منسوب پولیس ایران روی گردن و سینۀ یک مهاجر افغان به نام مهدی زانو زده و در حالیکه این مهاجر افغان و زنانی در اطراف وی فریاد می‌زنند، پولیس ایران اعتنایی به آنان نمی‌کند.
سید مهدی که به گفتۀ بستگانش "ناشنوا" است، روز دوشنبه گذشته در حالیکه برای برگشت دادن به افغانستان از سوی پولیس ایران بازداشت می‌شد، با لت و کوب، شکنجه و برخورد ''غیرانسانی پولیس'' ایران مواجه شد.
در یک نوار ویدیویی که گروه مشاوران حقوقی موسوم به "دادبان" روز پنجشنبه هشتم اگست (۱۸ اسد) در شبکۀ اجتماعی ایکس نشر کرده است، برادر این نوجوان می‌گوید که "مهدی در شوک است" و به حال خود نیست. مادر مهدی نیز گفته است که ماموران پولیس ایران پسرش را که "معلولیت شنوایی" دارد لت و کوب کرده اند.
وزارت خارجۀ حکومت طالبان نیز به گزارش‌های از بدرفتاری پولیس ایران با مهاجران افغان در آن کشور، واکنش نشان داده و آن را "شدیداً نکوهش" کرد.
عبدالقهار بلخی، سخنگوی این وزارت با نشر اعلامیه‌ای از مقامات ایران خواست که موضوع بدرفتاری‌های ماموران امنیتی آن کشور با مهاجران افغان را پیگیری کرده و با عاملان آن برخورد قانونی کند.
بلخی افزود: "رویدادهای اخیر در جمهوری اسلامی ایران که نشان‌دهندۀ بد رفتاری‌های ماموران امنیتی ایران با شماری از مهاجران افغان در آن کشور است، شدیداً قابل نکوهش می‌باشد. همچو بد رفتاری‌ها، نگرانی عمیق حکومت افغانستان را برانگیخته و گروه‌های مغرض تلاش دارند تا با سو استفاده از همچو وقایع روابط مثبت و حسنه بین دو کشور را تحت تاثیر قرار دهند."
وزارت خارجۀ حکومت طالبان تاکید کرده که، مقامات ارانی اجازه ندهند تا نقض حقوق افغان‌ها، منجر به "رنجش عواطف مردمی" در افغانستان شود.
ادامۀ واکنش‌ها
به سلسله واکنش‌ها ایتلاف جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان روز جمعه نهم اگست (۱۹ اسد)با نشر اعلامیه‌ای، شکنجه مهاجر افغان توسط افسر پولیس ایران را به شدت نکوهش کرده است.
در این اعلامیه آمده است که پس از توافق دوحه بین ایالات متحده امریکا و طالبان که به گفتۀ این ایتلاف منجر به سپردن افغانستان به دست طالبان شد، تعداد زیادی از افغان‌ها برای مصوونیت شان مجبور شدند که به ایران و پاکستان مهاجر شوند.
به گفتۀ این ایتلاف، زندگی پناهجویان زمانی به یک تراژیدی مبدل می‌شود که پناهندگان با سیاست‌های "غیر انسانی" در کشورهای همسایه تحت "فشار و شکنجه" قرار می‌گیرند.
ایتلاف جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان تاکید کرده است: "نشر ویدیوی آزاردهنده شکنجه کودک ۱۵ ساله پناهجوی افغان توسط نیروی انتظامی ایران در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که پالیسی دولت ایران در برابر پناهجویان افغان چقدر وحشتناک و دردآور است. این عمل شنیع خلاف اصول قوانین حقوق بشری بوده و نشان‌دهنده ظلم و آپارتاید نژادی است".
این ایتلاف در این بیانیه به پدیده مهاجرت اشاره کرده و گفته است که این پدیده تنها مربوط به افغان‌ها نیست و ساکنان سایر کشورهای جهان نیز با سختی‌های مهاجرت روبرو هستند.
این ایتلاف خواستار رفتار انسانی با پناهجویان بر اساس معیارهای بین‌المللی شده است.
با این حال، سید رسول موسوی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در رابطه به نشر گزارش‌هایی مبنی بر بدرفتاری با مهاجران افغان در ایران، گفته است که برای این کشور مهاجرستیزی پذیرفتنی نیست.
موسوی روز جمعه در صفحه اجتماعی ایکس نگاشته است: "با اطلاع می‌گویم در ایران هیچ مقام و نهادی مهاجرستیزی را قبول نداشته و آن را مغایر سنت برادری اسلامی و فرهنگ مهمان دوستی دانسته و مهاجرستیزی را پروژه بیگانگان می‌دانند".
اما این دپلومات ایرانی تاکید کرده است که همان گونه که همه مردم ایران ملزم به رعایت قوانین این کشور است، اتباع خارجی نیز باید "قوانین و مقررات ایران" را رعایت کنند.
ارقام کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان نشان می‌دهد که در حال حاضر ۴.۵ میلیون مهاجر افغان با اسناد قانونی مهاجرت، ویزۀ درازمدت اقامت و نیز فاقد هرگونه اسناد قانونی در ایران زندگی می‌کنند.
سازمان بین المللی مهاجرت گفته است که از سال ۲۰۲۲ تا اکنون حدود هشت میلیون شهروندان افغانستان کشورش شان را ترک کرده اند که از این تعداد ۸۵ درصد به کشورهای همسایه، عمدتاً ایران و نزدیک به یک میلیون به اروپا رفته اند.
در عین حال، سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است که تعداد مهاجران افغان که از ایران به افغانستان بازگشته اند، بسیار زیاد است و در سال ۲۰۲۳، این سازمان بازگشت نزدیک به یک میلیون مهاجر افغان را از ایران به افغانستان ثبت کرده است.
به اساس این گزارش، ۷۰ درصد این برگشت‌کنندگان مدارک قانونی اقامت کشور میزبان را نداشتند که ۶۰ درصد آنان اخراج شده بودند.
گروه