رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، روز شنبه ۱۹ اکتوبر (۲۸ میزان) پس از گفتگو‌ها در استانبول از اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، به خاطر کمک در پیشبرد قرارداد دفاعی تشکر کرد، اما اختلاف نظر رهبران این دو کشور در مورد بحران شرق میانه هنوز هم پا برجاست.
شولتز جمعه شب برای نخستین بار پس از مارچ ۲۰۲۲ در حالی به ترکیه سفر کرد که بحران شرق میانه، مسایل مرتبط به مهاجرت و سایر موضوعات دوجانبه میان آلمان و ترکیه در دستور کار قرار دارد.
اردوغان گفت: "ما از بازیگران سیاسی انتظار داریم که ابتکار عمل را دست بگیرند و پالیسی‌های تهاجمی اسراییل را متوقف کنند: نسل‌کشی توسط اسراییل در قلمرو فلسطین صورت گرفته و حملات در لبنان."
اما بر خلاف رییس جمهور ترکیه، شولتز گفت که آلمان ادعایی را نمی‌پذیرد که نسل‌کشی در غزه صورت گرفته است و تاکید کرد که اسراییل در مقابل حمله، حق دفاع از خود را دارد.
شولتز افزود: "آلمان اتهام نسل‌کشی را مشروع و موجه نمی‌داند." در عوض، صدراعظم آلمان خواستار برقراری آتش‌بس و آزادی گروگان‌هایی شد که هنوز هم در نزد حماس به سر می‌برند.
روابط ترکیه با آلمان، که میزبان بزرگ‌ترین دیاسپورای ترکی در اروپا با سه میلیون نفر جمعیت است، حساس است. برلین نیز نگرانی‌هایی در مورد وضعیت حقوق بشر و دموکراسی تحت حکومت اردوغان ابراز نگرانی کرده است.
جنگ اسراییل و حماس نیز تنش‌ها میان دو کشور را افزایش داده است. شولتز و اردوغان در نومبر سال گذشته نیز در برلین اختلاف نظر شان را در مورد جنگ میان اسراییل و حماس در نوار غزه بیان کردند.
اردوغان یکی از منتقدین سرسخت عملیات نظامی اسراییل در نوار غزه و حالا در لبنان بوده است. در مقابل، آلمان حامی قوی اسراییل بوده و این عملیات نظامی را، حق دفاع اسراییل از خود می‌داند.
پیشرفت یوروفایتر
با وجود اختلافات، رییس جمهور اردوغان از تلاش‌های صدراعظم شولتز برای لغو محدودیت‌های آلمان در فروش تجهیزات دفاعی به ترکیه، به ویژه تمایل انقره برای خرید ۴۰ جت جنگی نوع یوروفایتر تایفون، سپاسگزاری کرد.
اردوغان گفت: "ما امیدواریم مشکلات گذشته را در زمینه تامین محصولات صنایع دفاعی پشت سر بگذاریم و همکاری‌های خود را توسعه دهیم." صدراعظم ترکیه افزود که از تلاش‌های شولتز برای یافتن راه‌حل‌ها "قدردانی" می‌کند.
جت‌های یوروفایتر تایفون توسط چهار کشور ساخته می‌شود که شامل آلمان، بریتانیا، اسپانیا و ایتالیا می‌شود. هر کشوری که مایل به خریداری این جت‌‌ها باشد، بریتانیا رهبری گفتگو‌ها را بر عهده دارد، اما هر یک از این چهار کشور برای فروش آن از حق ویتو برخوردار‌اند.
انقره سال گذشته گفت که مایل است جت‌های جنگی یوروفایتر را به دست بیاورد، اما گفتگو‌ها در این مورد به کندی پیش رفته است و دلیل اصلی آن، مخالفت برلین در مورد موقف انقره در جنگ غزه بوده است.
شولتز در جریان سفرش به انقره گفت: "ترکیه عضو ناتو است و به همین دلیل، ما همیشه تصمیم‌هایی می‌گیریم که به اقدامات ملموس منجر شود."
صدراعظم آلمان افزود: "شماری پروژه‌ها تازه آغاز شده‌اند... یکی از آنها، پروژه‌ای است که حکومت بریتانیا در حال پیشبرد آن است و مذاکرات آن حالا آغاز شده است" و به مذاکرات تحت رهبری لندن با انقره درباره جت‌های جنگی یوروفایتر اشاره کرد.
پیش از این، شولتز روز پنجشنبه در بروکسل، پایتخت بلجیم، گفت که برلین از این مذاکرات-خریداری جت‌های یوروفایتر- حمایت می‌کند.
بر اساس گزارش دیر اشپیگل، مجلهٔ چاپ آلمان، برلین به تازگی تحویل‌های بزرگ تسلیحاتی به انقره را تایید کرده است که شامل میزاییل‌های ضد طیاره‌های جنگی می‌شود که ارزش مجموعی آن به چند صد میلیون دالر می‌رسد.
این نشان‌دهنده تغییر آشکار در موضعگیری آلمان است. آلمان پس از عملیات تهاجمی ۲۰۱۶ ترکیه در سوریه، صادرات تسلیحاتی خود به انقره را به طور قابل توجهی کاهش داد.
تجارت و مهاجرت
اردوغان روز شنبه گفت که تجارت با آلمان حالا به ۵۰ میلیارد دالر رسیده است و ابراز امیدواری کرد که این رقم به ۶۰ میلیارد دالر افزایش پیدا کند.
رییس جمهور ارودغان در مورد موضوع مهاجرت گفت که کشورش در حال حاضر میزبان کم از کم ۳.۵ میلیون مهاجر سوری است و انقره دروازهٔ خود را بر روی آنان نخواهد بست.
اردوغان افزود: "دروازهٔ ما به روی پناهندگانی که از سوریه میایند، باز است" و علاوه کرد که مرز‌های کشورش به روی پناهندگانی که از لبنان میایند، نیز باز است.
شولتز از اردوغان بابت تلاش‌های ترکیه برای مقابله با مهاجرت تشکر کرد و گفت که آلمان به حمایت از انقره در برابر سرازیر شدند موجی از پناهندگان سوری ادامه خواهد داد.
گروه