در ۱۴ جون (۲۵ جوزا) هزارمین روز ممنوعیت آموزش دختران توسط حکومت طالبان پوره میشود، در آستانۀ این تاریخ، رواداری و مصور، دو نهاد حقوق بشری و حقوق آموزشی دختران و زنان، کمپاینی را زیر نام اقرا (بخوان) آغاز کرده اند.
شهرزاد اکبر، رییس سازمان رواداری با نشر پیام تصویری در ایکس گفت که هزار روز است که دختران در افغانستان از حق آموزش محروم شده اند.
او افزود: "در چند ماه گذشته ما در رواداری و همکاران ما در مصور در تلاش مشترک صدها قصه دختران را از سراسر افغانستان جمعآوری کردیم، به دردها، ناامیدی، خشم و آرزوها و خواستهای شان گوش دادیم. حالا در قالب یک کمپاین یا کارزار اقرا این صداها و قصهها را با شما در میان میگذاریم."
اکبر ابراز امیدواری کرد که در کنار سایر تلاشهای فعالان در داخل و خارج افغانستان از طریق این کمپاین مانع عادیسازی این فاجعه شوند. او گفت: "با این امید اقدام کردیم که همۀ ما و شما در کنار این دختران جویای حق بایستیم و از هر راهی برای حق آموزش شان مبارزه کنیم."
به گفتۀ وی، محرومیت دختران و زنان از آموزش بر جامعه تاثیر منفی دارد و آینده افغانستان را متاثر میسازد، از همینرو نباید اجازه داده شود که صدها هزار استعداد ضایع شود، بلکه با دفاع از حق آموزش دختران میتوان یک موج عظیم و نیرومند ایجاد کرد و وضعیت فاجعهبار کنونی را تغییر داد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، این گروه مکاتب متوسطه و لیسه را به روی دختران بست. علاوه بر این، طالبان در دسمبر ۲۰۲۲ دروازههای دانشگاهها و موسسات تحصیلات عالی را نیز به روی دختران و زنان بست.
شکلا یک دانشآموز صنف دوازدهم به صدای امریکا گفت که دختران افغان ناامید شده و معتقد اند که طالبان دیگر هرگز درهای مکاتب و دانشگاهها را به روی دختران و زنان باز نخواهند کرد.
او افزود: "میبینیم که وضعیت افغانستان روز به روز سخت تر می شود، هم از نظر امنیتی و هم از نظر اقتصادی و اجتماعی، هیچکس در افغانستان مثلی که قبل از طالبان زندگی داشت، ندارند و به همین دلیل هیچکس از طالبان رضایت ندارد."
به باور این دانشآموز، طالبان نه تنها فرصت آموزش و تحصیل را از دختران گرفتند، بلکه فرصت کاری را نیز بستادند، بنابراین با ادامه حکومت طالبان و گذشت زمان، افغانها از حقوق اولیه خود محروم میشوند.
واژۀ "اقرا یا بخوان" در جهان اسلام بسیار مهم است و اکثر صاحب نظران از آن به عنوان نمونه مهمی از اهمیت آموزش در اسلام یاد میکنند.
شفیقه خپلواک، فعال حق آموزش دختران و زنان، همزمان با آغاز این کمپاین در پیام ویدیویی گفت که یک وجه مشترک در سخنان دختران این بود که برای بیرونرفت از این وضعیت و در برابر بستهماندن مکاتب و دانشگاهها، مردم افغانستان صدای خود را بلند کنند.
او افزود: "هزار روز است که دروازههای مکاتب به روی زنان افغان بسته شده است، هزار روز است که میلیونها دختر قربانی این ظلم و ستم شده و از حقوق شرعی و انسانی خود محروم هستند که متاسفانه این تعداد روز به روز بیشتر میشود."
خپلواک معتقد است که این ممنوعیت نه تنها بر مهارتهای زندگی دختران تاثیر بدی دارد، بلکه از دستدادن امروز و آیندۀ هر پدر، هر مادر، هر خواهر، هر برادر و در نهایت تمام ملت است.
او گفت: "بستن مکاتب دخترانه یک فاجعه ملی و نقض کرامت انسانی است و ترسناکترین مسله این است که این ظلم و بیعدالتی [بستن مکاتب دخترانه] در حال تبدیلشدن به یک وضعیت عادی و نورمال در زندگی روزمره مردم افغانستان است."
این کمپاین در حالی آغاز شده است که سرپرست وزیران معارف و تحصیلات عالی حکومت طالبان در دومین نشست بینالمللی وزیران معارف اشتراک کردند و برای تقویت معارف افغانستان خواهان کمک جامعۀ جهانی شدند، اما در مورد اجازۀ آموزش دختران و زنان در این نشست هیچ حرفی نگفتند.
گروه