برنامه انکشافی ملل متحد و صندوق توسعه سرمایۀ این سازمان میگویند که پرداختهای دیجیتلی میتواند کمکها را به نیازمندان افغانستان به ویژه زنان و جوامع منزوی در این کشور سریعتر و موثرتر برساند.
گزارش این دو ادارۀ ملل متحد که روز سه شنبه ۱۳ جون (۲۳ جوزا) نشر شده است، نشان میدهد که راهاندازی مجدد سیستم پرداخت دیجیتل افغانستان میتواند کمکها را ارزانتر، سریعتر، هدفمندتر و شفافتر کند.
این گزارش همچنان گفته است که با چنین روش میتوان به زنان و به حاشیه راندهترین افراد بیشتر کمک فراهم کرد.
پیش از این برنامهٔ انکشافی ملل متحد (UNDP) و صندوق توسعه سرمایه ملل متحد (UNCDF) با راهاندازی آزمایشی یک سیستم پرداخت دیجیتلی در ماه مارچ ۲۰۲۲، بیش از یک میلیون دالر را به اضافهتر از ۱۵هزار افغان نیازمند در نه ولایت افغانستان پرداخت کرده است.
در اعلامیهٔ برنامه انکشافی ملل متحد آمده است: "این پروژه توانست هزینههای انتقال را تا ۳۰ درصد کاهش دهد و زمان انتقال را از هفت روز به ۴۸ ساعت کاهش دهد".
این نوع کمکرسانی پس از آن روی دست گرفته شده است که به گفتۀ برنامه انکشافی ملل متحد، بر اساس یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۲، بیش از ۱۷هزار خانواده در افغانستان شرکت کرده بودند، دو سوم پاسخدهندگان به دریافت کمکهای نقدی ارجحیت دادند.
استیفن رودریگز، نماینده برنامۀ انکشافی ملل متحد در افغانستان، گفته است: "دریافت پول نقد اضطراری برای افراد در مواقعی که بیشتر به آن نیاز دارند، در حالی که اطمینان حاصل شود که منابع در مسیر توزیع منحرف نمیشوند، هرگز به این اندازه مهم نبوده است".
او گفته است که این امر مستلزم یک سیستم پرداخت دیجیتلی است که بتواند پول را در سراسر افغانستان "با لمس یک دکمه" جابجا کند، اما به نحوی که به وضوح قابل ردیابی و نظارت باشد.
موانع سیستم پرداخت دیجیتلی
بر اساس گزارش منتشرۀ ملل متحد، سیستم پرداخت دیجیتلی برای رساندن کمکها به نیازمندان در افغانستان، برعلاوۀ تسهیلات، دارای مشکلات و موانعی نیز در این کشور است.
در گزارش آمده است: "فقدان قابلیت همکاری بین بانکها و سایر ارایهدهندگان خدمات مالی، به این معنی که وجوه یک ارایهدهنده را نمی توان به حسابهای ثبت شدهٔ دیگری ارسال کرد و به آن دسترسی داشت، مانع بزرگی در راه توسعه خدمات مالی برای افغانستان است".
ماریا پردمو، هماهنگکنندۀ منطقوی صندوق توسعه سرمایه سازمان ملل متحد برای آسیا گفته است که غلبه به این مشکلات و موانع، مستلزم سرمایهگذاری در بخش سیستم پرداختهای دیجیتلی در سکتور دولتی و سایر نهادهای ارایهدهندۀ خدمات مالی است.
فقدان اسناد شناسایی و گوشیهای هوشمند، پوشش ضعیف شبکههای مخابراتی در خارج از شهرهای بزرگ، فقدان مهارتهای مالی و دیجیتلی، عدم اطمینان به پرداختهای دیجیتل در مقایسه با پول سنتی از دیگر موانعی فراراه خدمات مالی دیجیتل است که در گزارش ملل متحد به آن اشاره شده است.
نبود هماهنگی کافی میان کسانی که خدمات مالی (حواله) را انجام میدهند، کمککنندگان و حکومت نیز از جمله موانع سیستم پرداخت دیجیتلی کمکها بیان شده است.
بر اساس گزارش، برخی از این موانع به ویژه برای زنان در افغانستان زیاد است، زیرا احتمال دسترسی آنها به تیلفونهای هوشمند یا مهارتهای دیجیتل کمتر است و این ناتوانی میتواند آنها را از مراجعه به بانک ها و دستگاههای خودپرداز باز دارد.
در این حال، نماینده برنامۀ انکشافی ملل متحد در افغانستان تاکید کرده است: "چالشها قابل توجه هستند، اما اگر همه ذینفعان گرد هم آیند، میتوانیم سیستم پرداختی ایجاد کنیم که برای همه، از جمله زنان و گروههای به حاشیه رانده شده، بهتر عمل کند".
ملل متحد در حالی تلاش میکند که سیستم پرداخت کمکهای نقدی دیجیتلی شود که پس از اگست ۲۰۲۱ میلادی، بر اساس آمار این سازمان تولید اقتصادی افغانستان ۲۰.۷ درصد سقوط کرده و میزان فقر را تقریباً به ۹۵ درصد افزایش داده است.
علاوه بر این، تقریباً نیمی از جمعیت ۴۰ میلیونی افغانستان مصوونیت غذایی ندارند.