همزمان با روز جهانی بشردوستی، اندریکا رتواتی، هماهنگکننده امور بشری ملل متحد افغانستان با توجه به وضع محدودیتهای طالبان پس از اگست ۲۰۲۱، بر زنان و دختران افغان گفته است که به دلیل این محدودیتها، روند امدادرسانی در این کشور با چالشهای جدیدی مواجه شده است.
سازمان ملل متحد این روز را پس از حمله تروریستی سال ۲۰۰۸ به هوتلی در بغداد، پایتخت عراق "روز جهانی بشردوستی" نامگذاری کرد. در آن حمله کارمندان امدادرسانی به شمول سرجیو وییرا دی میلو، نماینده ویژه منشی عمومی ملل متحد کشته شدند. از سال ۲۰۰۹ به این طرف از این روز هر ساله برای گرامیداشت از خدمات کارکنان بشری در جهان تجلیل میشود.
اندریکا رتواتی، معاون نماینده ویژه منشی عمومی ملل متحد در امور افغانستان و هماهنگکننده امور بشری ملل متحد، دوشنبه ۱۹ اگست (۲۹ اسد) با نشر پیام تصویری در شبکه ایکس گفت که سال گذشته، صدها امدادرسان بشری در سراسر جهان هنگام ارایه کمک جان باختند یا زخمی شدند.
رتواتی افزود: "افغانستان برای مدت طولانی یکی از خطرناکترین مکانها برای ارایهدهندگان کمکهای بشردوستانه بوده است، در حالی که جنگ در این کشور در سال ۲۰۲۱ به پایان رسیده، به دلیل وضع محدودیتهایی بر زنان افغان، مشارکت زنان و دختران در زندگی عادی محدود شده است که آنها را با چالش جدیدی مواجه کرده است."
این مقام بلندپایه ملل متحد گفته است که برای رساندن کمکهای بشری به نیازمندان در افغانستان، زنان افغان اهمیت "ستون فقرات" را دارند. او گفته است که با وجود تهدیدها و چالشهای موجود در این کشور، زنان افغانستان برای کمک به نیازمندان هر کاری از دست شان بر میآید، انجام میدهند.
سازمان ملل متحد تعداد حملات تازه به امدادگران در افغانستان را در جریان سال روان میلادی نشر نکرده است، اما سازمان جهانی صحت پیش از این گزارش داده بود که از جنوری تا جون ۲۰۲۴ دو رویداد را در افغانستان ثبت که بر هشت مرکز صحی تاثیر گذاشته است.
بر اساس معلومات این سازمان، در جریان این رویدادها که در ولایات فاریاب و هرات رخ داده، هفت کارمند صحی زندانی شده و یکی مورد حمله قرار گرفته است.
ایتلاف حفاظت از صحت در وضعیت منازعه و دفتر هماهنگی امور کمکهای بشری ملل متحد با نشر گزارشی در ماه جون امسال گفت که موارد بازداشت و توقیف کارمندان صحی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان دو برابر شده است.
بر بنیاد این گزارش، از میان ۱۰۹ واقعه ثبت شده، ۸۰ درصد آن توسط نیروهای پولیس و استخبارات حکومت طالبان صورت گرفته است.
به گفتۀ ایتلاف حفاظت از صحت در وضعیت منازعه، با افزایش اعمال محدودیتها بر زنان توسط طالبان، دسترسی آنان به خدمات ابتدایی به شمول خدمات صحی محدود شده و مشکلات زیادی را در این بخش به بار آورده است.
بر اساس معلومات این نهاد، هرچند شمار توقیف و بازداشت کارکنان صحی رو به افزایش بوده، در سال گذشته میلادی موارد آدمربایی به ویژه کارکنان صحی ۷۵ درصد کاهش یافت و شمار قتل کارکنان صحی در افغانستان به ۵۰ درصد کاهش یافته است.
در همین حال، ۴۱۳ نهاد و سازمان امدادرسان بشری از سراسر جهان در نامهای سرگشاده به اعضای سازمان ملل متحد خواستار محافظت از غیرنظامیان به شمول کارمندان شان شده اند.
در این نامه با اشاره به اینکه خصومتهای وحشیانهای که در درگیریهای متعدد در سراسر جهان وجود دارد، آماده است: "ما در عصر معافیت از مجازات زندگی میکنیم. حملاتی که باعث کشته یا زخمیشدن غیرنظامیان، از جمله امدادگران بشری و کارمندان صحی میشود، به طور ویرانگری رایج است. با این حال، با وجود محکومیتهای گسترده، نقض جدی قوانین جنگ اغلب بدون مجازات باقی میماند."
هرچند در این نامه آماری ارایه نشده، اما آمده است که ارقام کشتهها، زخمیها، بازداشتها و آدمرباییها در ۲۰۲۴ حیرتآور است.
بر بنیاد این نامه، اکثریت قاطع حملات ثبتشده به امدادگران به کارکنان ملی انجام شده و سازمانهای تحت رهبری زنان و کارکنان زن بشری با خطرات منحصر به فرد و اغلب فزایندهای روبرو هستند.
این نهادهای و سازمانهای بینالمللی از حکومتها خواسته اند تا به حملات به غیرنظامیان پایان دهند و برای محافظت از آنان و زیرساختهای حیاتی، گامهای فعال بردارید.
همچنان در نامه خطاب به حکومتها آمده است: "از همه امدادگران، از جمله بازیگران محلی و ملی، و اماکن و داراییهای آنان محافظت کنید و کار آنان را تسهیل کنید، عاملان را پاسخگو قرار دهید و کسانی که قوانین بینالمللی بشردوستانه را نقض میکنند، نمی توانند بدون مجازات بمانند."
آنان تاکید کرده اند که پایبندی به قوانین بینالمللی بشردوستانه باید بدون در نظر داشت موقعیت باشد و این مورد قابل مذاکره و شامل استثنا نیست.