مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید که استخبارات طالبان طی چند روز گذشته پنج خبرنگار را ولایتهای ننگرهار، پکتیا، غزنی و کندز بازداشت کرده است.
این مرکز ناوقت روز جمعه ۱۱ اگست (۲۰ اسد) با نشر اعلامیهای گفت که استخبارات طالبان در ننگرهار فقیرمحمد فقیرزی و جان آغا صالحی را حوالی ساعت ۳:۰۰ پس از چاشت روز پنجشنبه دفتر رادیو کلید در شهر جلالآباد با خود بردند.
همچنان حسیبالله سراب، خبرنگار آریانا نیوز روز پنجشنبه در شهر گردیز، مرکز ولایت پکتیا، توسط مقامات امنیتی طالبان بازداشت شده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان نیز گفته است که نیروهای امنیتی طالبان حسیب حساس، گزارشگر شبکه رادیویی سلام وطندار، را ساعت ۹:۰۰ صبح روز پنجشنبه در دفتر تلویزیون منطقهای اورانوس در کنذز بازداشت کردند.
بر اساس معلومات این مرکز، سید وحدتالله ابدالی، خبرنگار خبرگزاری دولتی باختر، روز یکشنبه توسط مقامات محلی ولایت غزنی بازداشت شد و تا اکنون در زندان طالبان به سر میبرد.
به گفتۀ این مرکز، هنوز دلیل بازداشت این خبرنگاران محلی روشن نیست و مقامات محلی طالبان نیز در این زمینه وضاحت نداده اند.
در اعلامیه آمده است: " مرکز خبرنگاران افغانستان با ابراز نگرانی جدی نسبت به بازداشت حسیب حساس و حبیب الله سراب، از زمامداران "امارت اسلامی" می خواهد این خبرنگاران را هر چه زودتر و بدون قید و شرط آزاد کنند".
همچنان مرکز خبرنگاران افغانستان از ادارات محلی طالبان خواسته است که هرگونه شکایت از این خبرنگار را بر مبنای قانون رسانههای همگانی و از طریق کمیسیون رسیدگی به شکایات و تخطیهای رسانهای رسیدگی کنند.
بر اساس معلومات مرکز خبرنگاران افغانستان، در هفتۀ روان این چندمین مورد بازداشت خبرنگاران است.
آمار مرکز خبرنگاران افغانستان نشان میدهد که علاوه بر این پنج خبرنگار محلی، هم اکنون کم از کم چهار خبرنگار و کارمند رسانهای در بازداشت طالبان قرار دارند.
این مرکز گفته است: "یک خبرنگار حدود پنج ماه قبل، یک خبرنگار حدود یک ماه پیش و یک کارمند رسانه دو هفته قبل بازداشت شد همچنان در زندان هستند."
مرکز خبرنگاران افغانستان از میان خبرنگارانی که در بازداشت به سر میبرند، صرف نام مرتضی بهبودی خبرنگار افغان – فرانسوی را افشا کرده و هویت متباقی را بنابر ملحوظات امنیتی فاش نکرده است.
طالبان هنوز در این زمینه معلوماتی در اختیار رسانهها قرار نداده است.
این در حالی است که دیدبان حقوق بشر به تازگی با نشر گزارشی گفته است که طالبان سانسور گستردهای را بر رسانهها و دسترسی به اطلاعات اعمال کرده و بازداشت خبرنگاران و دیگر منتقدان را افزایش داده است.
در گزارش این نهاد آمده است: "محدودیتهای شدید طالبان بر رسانههای محلی شامل منع پخش محتوای رسانههای بینالمللی از سوی آنان میشود که دسترسی به اطلاعات را در افغانستان با مشکل مواجه کرده است."
دیدبان حقوق بشر تاکید کرده است که اطلاعات مهم به دلیل ترس از بازداشت خودسرانه، از سوی خبرنگاران و رسانهها گزارش داده نمیشود.
اما پیش از این، مقامات طالبان در آغاز روند حسابدهی حکومت این گروه به ملت گفته اند که به آزادی بیان متعهد اند، اما رسانهها نباید موضوعاتی را که به نظام صدمه میزند، نشر کنند.
آغاز فعالیت دوباره دو رسانه در ننگرهار
مرکز خبرنگاران افغانستان همچنان در اعلامیهای جداگانه روز پنجشنبه ۱۰ اگست (۱۹ اسد) از سرگیری نشرات دوبارۀ دو رسانه در ننگرهار که توسط طالبان متوقف شده بود، خبر داده است.
فعالیت رادیوهای نن و فرستنده رادیو جوان که مرکز آن در کابل است ، به تاریخ دهم اسد پس از آن متوقف شد که طالبان رادیو و تلویزیون "همیشه بهار" را در ننگرهار به دلیل راهاندازی کارگاه آموزشی خبرنگاری با حضور زنان و مردان بست.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است: "هیاتی از نمایندگان کمیسیون رسیدگی به تخطیهای رسانهای در ننگرهار که با حضور نمایندگان ولایت، استخبارات، قوماندانی امنیه، امر به معروف و اطلاعات و فرهنگ تشکیل شده است، عصر روز گذشته [چهارشنبه] دفتر رادیو نن و فرستنده رادیو جوانان را دوباره بازگشایی کرد. اما مشخص نکرد که رادیو و تلویزیون همیشه بهار چه زمانی اجازه راهاندازی دوباره را به دست میآورد."
بر بنیاد معلومات این مرکز رادیو "نن" در سال ۱۳۸۷ ایجاد شده است و شبکۀ "همیشه بهار" از طریق فرستنده تقویتی رادیو جوانان که مرکز آن در کابل موقعیت دارد، از حدود شش سال پیش زمینه نشر برنامههای این رسانه را در ولایت ننگرهار فراهم کرده بود.
پس از به قدرت رسیدن دوباره در افغانستان، طالبان بر علاوۀ وضع محدودیت بر نحوۀ نشرات رسانههای داخلی، نشرات رسانههای خارجی چون صدای امریکا، بی بی سی و دویچه ویله را که از طریق رسانههای داخلی افغانستان پخش میشد، متوقف کردند.
گروه طالبان همچنان نشرات رادیو آشنا صدای امریکا و رادیو آزادی و بعدا هم ویب سایتهای صدای امریکا را مسدود کردند. رادیو صدای امریکا اکنون برای شنوندگان افغان خود، از بیرون از افغانستان به نشرات ادامه میدهد و کاربران با استفاده از فلترشکن میتوانند در داخل افغانستان به محتویات وبسایتهای صدای امریکا دسترسی یابند.
این در حالی است که بر اساس معلومات مرکز خبرنگاران افغانستان، در سال ۱۴۰۱، دستکم ۲۳۷ رویداد نقض آزادی رسانهها و خبرنگاران از جمله ۹۴ مورد بازداشت خبرنگاران در افغانستان ثبت شده بود.
اما حکومت طالبان ادعا می کند که به آزادی بیان و مطبوعات پابند است. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان، در صحبت با صدای امریکا گفت که نشرات و حضور زنان در تلویزیونهای صدای امریکا و بی بی سی مطابق معتقدات و باورهای مردم افغانستان نیست.