سفارت افغانستان در اسلام‌آباد که طالبان اداره می‌کنند، همزمان با ادامه روند بازداشت و حبس مهاجرین افغان در پاکستان، از راهکار جدیدی در گمرکات این کشور برای اعمال تحریم برخی کالاهای ترانزیتی خبر داده است.
این سفارت در چندین پیام متوالی در شبکه اجتماعی ایکس روز پنجشنبه پنحم اکتوبر (۱۳ میزان) نوشت که این اقدامات جدید در گمرکات در تضاد به توافقنامه تجارت و ترانزیت بین افغانستان و پاکستان (اپتا) است.
این سفارت گفته است: "اخیراً جانب پاکستانی مشکلات مختلفی را برای ترانزیت افغانستان ایجاد کرده است، اخیراً ممنوعیت غیرقانونی بر ترانزیت چای سیاه، تایر، لوازم آرایشی، منسوجات، کالاهای خانگی و سایر کالاها وضع کرده است که علاوه بر اعمال ۱۰ درصد فیس پروسس برخی از کالاهای ترانزیتی، حکومت پاکستان از تاجران افغان ضمانت صد در صدی بانکی محمولههای ترانزیتی خواسته است که پرداخت آن خارج از توان تاجران است".
افغانستان و پاکستان توافقنامه تجارت و ترانزیت را در سال ۲۰۱۰ در زمان حکومت حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان امضا کردند و دوره اجرای آن در فبروری ۲۰۲۱ به پایان رسید. بر اساس این توافقنامه یا باید این قرارداد برای یک دوره ۱۰ ساله دیگر تمدید شود و یا اصلاحاتی در توافقنامه دو کشور ایجاد و مجدداً امضا شود".
اما تا توافق دوکشور بر سر تعدیلات جدید در توافقنامه از جانب حکومت پاکستان، فیصله شد که بر اساس نسخۀ قدیمی این توافقنامه روند تجارت و ترانزیت ادامه یابد.
موافقتنامه اپتا بین دو کشور پس از آن امضا شد که پاکستان در سال ۱۹۹۲ در برابر معاهده ۱۹۶۵ با افغانستان یک سری محدودیت‌های جدید را بر روی برخی کالاهای تجاری اعمال کرد.
کالاهای تجاری بیش از جمعیت افغانستان به این کشور وارد می‌شود که سپس از طریق راه‌های غیرقانونی به پاکستان منتقل و فروخته می‌شود که به صنعت ملی آن کشور آسیب می‌رساند.
سفارت افغانستان در اسلام‌آباد گفته است که چندین بار تلاش کرده تا این مشکل را از طریق گفتگو با مقامات پاکستانی حل و فصل کند، اما با وجود وعده‌های طرف پاکستانی، این مشکل که به نفع کسی نیست، افزایش یافته است.
این سفارت گفته است: "سفارت امارت اسلامی (حکومت طالبان) در اسلام‌آباد از حکومت پاکستان می‌خواهد تا این موانع را در بخش ترانزیت افغانستان برطرف کند تا بر روابط تجاری و دوجانبه دو کشور تاثیر منفی نگذارد".
حکومت پاکستان به طور رسمی در مورد محدودیت‌های جدید تجارت و ترانزیت با افغانستان چیزی نگفته است. اما در مکتوبی که اتاق‌های مشترک افغانستان و پاکستان به وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان ارسال کرده، به محدودیت بر برخی کالاهای تجاری از سوی حکومت پاکستان اشاره شده است.
پرزه موتر، چای سیاه، تایر، تکه، سکرت، ظروف چینی، جواهرات و برخی اقلام دیگر شامل این کالاهای تجارتی است.
مسوولان اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گویند که پس از این راهکار جدید حکومت پاکستان، بیشتر کالاهای تاجران افغان در بندر کراچی متوقف مانده است.
با وجود اینکه تاجران افغان علاوه بر بندرعباس و بندر چاه بهار ایران، از طریق برخی کشورهای آسیای میانه به افغانستان نیز کالا وارد می‌کنند، بندر کراچی در مقایسه با سایر مسیرهای دریایی نزدیک‌ترین راه به افغانستان است که به گفته تاجران افغان، به منظور کاهش هزینه‌های حمل و نقل، از این مسیر کالا وارد می‌کنند.
این در حالی است که امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان در حاشیهٔ سومین نشست "فورم ترانس هیمالیا" با جلال عباس جیلانی، وزیر خارجهٔ حکومت سرپرست پاکستان در خصوص روابط دوجانبه، تجارت دوجانبه و مشکلات تاجران و مهاجرین افغان در پاکستان گفتگوی نسبتاً طولانی داشته است.
بر اساس اعلامیه وزارت خارجۀ حکومت طالبان متقی گفته است: "اظهارات منفی رسانه‌ای، ایجاد مشکلات در ترانزیت و تردد و آزار و اذیت مهاجرین افغان روی روابط دوجانبه و وضعیت اقتصادی دوکشور تاثیر می‌گذارد...چنین تصامیم و اقدامات باید با تفکر عمیق و خونسردی صورت گیرد".
جانب پاکستانی در این دیدار بر حل مشکلات و موضوعات مورد اختلاف دو کشور از طریق گفتگو و تفاهم تاکید کرده است.