کمیتۀ مدافعین حقوق بشر افغانستان از تصمیم حکومت پاکستان مبنی بر تعیین مهلت مهاجرین و پناهندگان افغان مقیم آن کشور نگرانی کرده و آن را نوعی همکاری برای طالبان خوانده است.
این کمیته ناوقت پنجم اکتوبر (۱۳ میزان) با نشر اعلامیه‌ای گفته است که پناهندگان افغان مقیم پاکستان که اکثریت شان با ویزۀ قانونی وارد پاکستان شده اند، زمان ویزۀ آنان ختم شده و فرصت تمدید به آنان داده نشده است.
کمیتۀ مدافعین حقوق بشر توسط ۴۸ نهاد ملی و بین‌المللی حقوق بشری در سال ۲۰۱۵ ایجاد شد که رهبری آن به دست افغان‌ها است و هیات معاونت ملل متحد برای افغانستان، اتحادیه اروپا و کمیسیون حقوق بشر افغانستان اعضای ناظر این کمیته اند.
حکومت پاکستان روز سه‌شنبه سوم اکتوبر (۱۱ میزان) دستور اخراج تمام مهاجرین بدون اسناد مستقر در آن کشور را صادر کرد که در میان آنان ۱.۷ میلیون شهروند افغانستان نیز شامل است. به این مهاجران تا اول ماه نومبر فرصت داده شده است که داوطلبانه پاکستان را ترک کنند، در غیر آن به گونۀ دسته جمعی و جبراً اخراج خواهند شد.
این کمیته گفته است که با این تصمیم حکومت پاکستان، جان صدها فعال و مدافع حقوق بشر، سارنوالان، قضات، وکلای مدافع، فعالان رسانه‌ای، کارمندان ملکی و نظامی پیشین دولت که از ترس "تبعیض و تعصب" طالبان به کشورهای همسایه پناه برده اند، به خطر می‌افتد.
در اعلامیه‌ای این کمیته آمده است: "اخراج اجباری و برگشتاندن یا تسلیم‌دهی آنان به طالبان، در واقع همکاری با طالبان برای دستگیری و سرکوب مخالفین مدنی و بی‌دفاع است".
این کمیته با استناد به گزارش اخیر یوناما مبنی بر کشتار، بازداشت و شکنجۀ نظامیان پیشین توسط طالبان گفته است که جامعه جهانی در قبال سرنوشت پناهندگان و پناهجویان افغان و روند رسیدگی به درخواست‌های آنان در ترکیه، پاکستان و ایران بی‌برنامه است و این مساله پرسش‌برانگیز است.
کمیته مدافعین حقوق بشر افغانستان در این اعلامیه بر حقوق اساسی مهاجرین افغان تاکید کرده و خواستار برخورد انسانی با آنان شده است.
همچنان این کمیته گفته افغان‌هایی که برای پیگیری درخواست‌های پناهندگی شان در کشور سوم به گونۀ قانونی وارد ایران، پاکستان و ترکیه شده اند و ویزۀ اقامت شان ختم شده، با خطر "جریمۀ سنگین و اخراج" روبرو اند، از همین‌رو نیاز است که کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان با این کشورها وارد مذاکره شوند و برای حل این مشکل راه حل منطقی، حقوقی و درازمدت جستجو کند.
در اعلامیه آمده است: "کشورهای که پروسه تخلیه را برای بخشی از پناهندگان دارند، باید هرچه زودتر پروسه‌ها را سرعت بخشید و آنان را از بی‌سرنوشتی دردآوری که دارند، نجات بدهند. از دولت‌ها و کشورهای همسایه میزبان می‌خواهیم تا ضمن مراعات حق همسایه‌داری و هم‌فرهنگی با مردم افغانستان با مهاجرین این کشور به روحیه نیک و مطابق به عرف و فرهنگ همسایه‌داری رفتار نمایند".
پس از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، بسیاری از افغان‌ها از ترس زندانی‌شدن و شکنجه‌شدن توسط این گروه مجبور به ترک کشور خود شدند، اکثریت این مهاجرین با ویزۀ معتبر به پاکستان، ایران و ترکیه رفتند.
اما به دلیل کندی روند ثبت نام و بررسی اسناد آنها توسط کشورهای ثالث، در حال حاضر پناهجویان افغان در این سه کشور با مشکلات قانونی مواجه اند.